• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حلی (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَلْی (به فتح حاء و سکون لام) یا حِلْیَة (به کسر حاء و سکون لام و فتح یاء) از واژگان نهج‌البلاغه، به معنای زیور است. نه مورد از این مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



حَلْی به معنای زیور است.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - خطبه ۳

درباره ناکثین و قاسطین و مارقین فرموده: «حَلِیَتِ الدُّنْیَا فِی أَعْیُنِهِمْ وَ رَاقَهُمْ زِبْرِجُهَا.»«رزق و برق دنیا چشمشان را خيره كرده و جواهراتش آنها را فريفته بود.» (شرح های خطبه:)

۲.۲ - حکمت ۲۷۰

آن‌گاه كه از عمر خواستند زيورهاى کعبه را فروخته و در تجهيز مسلمين مصرف كند، عمر از آن‌حضرت نظر خواهى كرد، حضرت فرمود: زيورهاى كعبه قبلا بود، خداوند در مصرف آن‌ها به رسولش دستورى نداد او هم آنها را به حال خود گذاشت تو هم، همانطور عمل كن، عمر گفت: يا‌على اگر تو نبودى رسوا مى‌شديم لذا زيورهاى كعبه را دست نزد: «وَكَانَ حَلْيُ الْكَعْبَةِ فِيهَا يَوْمَئِذ، فَتَرَكَهُ اللهُ عَلَى حَالِهِ.»«و در آن هنگام زيورهاى «كعبه» بر آن بود و خداوند آن را بر همان حال گذاشت.» (شرح های حکمت:)

۲.۳ - خطبه ۹۱

در رابطه با خداوند فرموده: «كَذَبَ الْعادِلُونَ بِكَ، إِذْ شَبَّهوكَ بِأَصْنامِهِمْ وَنَحَلوكَ حِلْيَةَ الْـمَخْلوقِينَ بِأَوْهامِهمْ.»«دروغ گفتند آنان كه از تو عدول كردند و تو را به بت‌هاى خود تشبيه نمودند، و با اوهام و خيالات خود لباس صفات مخلوقين را به تو پوشاندند.» (شرح های خطبه:)


مواردی زیاد از این ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۰۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۵۴.    
۳. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة، ج۲، ص۹۵.    
۴. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۱۰۵.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۴۶.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۳۱.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۰، خطبه ۳.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۱.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۴.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۵.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۳۸۰.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۰۶.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۰۱.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۸۴۳.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۱۸.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۲۳، حکمت ۲۷۰.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۰۵.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۴۶.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۴۶.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۴، ص۲۷۷.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۵۶.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۱۵۹.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۱۸۴.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۶۳.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۲۶، خطبه ۹۱.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۳.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۹۶.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۹۷.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۵۶.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۲۲.    
۳۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۱۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حلی»، ج۱، ص۳۰۰.    






جعبه ابزار