• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَعالیٰ (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تَعالیٰ (به فتح تاء و لام) از واژگان قرآن کریم به معنای برتر و بالاتر است.
این واژه به لفظ جمع مذكّر تَعالَوْا هفت بار در قرآن مجید آمده است.
به لفظ جمع مؤنث‌ فَتَعالَيْنَ‌ يک‌بار در قرآن آمده است.



تَعالیٰ به معنای برتر و بالاتر است.
راغب گويد تفاعل در آن براى مبالغه است.
تَعالَ (به فتح لام) فعل امر است از تفاعل يعنى بيا بالا، اصلش آن است كه كسى از بالا كسى را كه در پائين است ندا كند و بگويد: تَعالَ.
سپس در اثر کثرت استعمال به معنى «بيا» به كار رفته اعم از آن‌كه ندا شده در بالا باشد يا پائين يا مساوى با منادى، چنان‌كه در اقرب الموارد و مفردات گفته است.


به مواردی از تَعالَى که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - فَتَعالَى‌ (آیه ۱۹۰ سوره اعراف)

(فَتَعالَى‌ اللَّهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ‌)
يعنى: «برتر و بالاتر است خدا از آن‌چه شرک می‌ورزند.»
تعالی فعل از باب تفاعل است.


۲.۲ - تَعالَوْا (آیه ۶۴ سوره آل عمران)

(يا أَهْلَ الْكِتابِ‌ تَعالَوْا إِلى‌ كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ‌)
«اى اهل کتاب بيایيد به سوى كلمه‌ای كه ميان ما و شما يكسان است‌.»


۲.۳ - فَتَعالَيْنَ‌ (آیه ۲۸ سوره احزاب)

(فَتَعالَيْنَ‌ أُمَتِّعْكُنَّ وَ أُسَرِّحْكُنَّ سَراحاً جَمِيلًا)
(اى پيامبر! به همسرانت بگو: «اگر شما زندگى دنيا و زرق و برق آن را مى‌خواهيد بياييد با هديه‌اى شما را بهره‌مند ساخته و به نيكويى رها سازم.)

این واژه به لفظ جمع مذكّر تَعالَوْا هفت بار در قرآن مجید آمده است.
به لفظ جمع مؤنث‌ فَتَعالَيْنَ‌ يک‌بار در قرآن آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۳۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۸۳.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۱، ص۳۰۲.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۸۳.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۶۳۴.    
۶. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۸۴.    
۷. اعراف/سوره۷، آیه۱۹۰.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۳۰۹.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۲۱۰.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۲۲۷.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۳۹.    
۱۲. آل عمران/سوره۳، آیه۶۴.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۳، ص۳۸۹.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۲۴۶.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۴، ص۱۰۸.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۷۶۶.    
۱۷. احزاب/سوره۳۳، آیه۲۸.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۴۲۱.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۴۵۶.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۳۰۵.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۹۷.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۵۵۵.    
۲۳. اعراف/سوره۷، آیه۱۹۰.    
۲۴. آل عمران/سوره۳، آیه۶۴.    
۲۵. احزاب/سوره۳۳، آیه۲۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «تعالی»، ج۵، ص۳۷.    






جعبه ابزار