تعالی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَعالی:
(تَعالی عَمّا یُشْرِکونَ) تَعالی: به معنی «برتری» و از مادّه
«علوّ» گرفته شده است.
این آیه می‌گوید:
«
خداوند آسمان‌ها و
زمین را به
حق آفرید، او برتر از آن است که برای او
شریک می‌سازند.»
(تَعالی عَمّا یُشْرِکونَ) آیا بت‌هایی که آن‌ها را شریک او قرار داده‌اند هرگز قادر به چنین خلقتی هستند؟ و یا حتّی می‌توانند پشّه کوچک و یا ذرّه غباری بیافرینند! با این حال چگونه آن‌ها را شریک او قرار می‌دهند؟! جالب این که خود
مشرکان این نظام عجیب و
خلقت بدیع را که بیانگر
علم و
قدرت خالق است تنها از «اللّه» می‌دانستند، ولی با این حال به هنگام
عبادت در برابر بت‌ها به
خاک می‌افتادند.
به موردی از کاربرد
تَعالی در
قرآن، اشاره می‌شود:
(خَلَقَ السَّماواتِ وَ الاَرْضَ بِالْحَقِّ تَعالَی عَمّا یُشْرِکونَ) (آسمان‌ها و زمین را به حق آفرید؛ او برتر است از آنچه همتای او قرار می‌دهند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
لازمه به حق بودن خلقت آسمان‌ها و زمین این است که برای
باطل خلق نشده باشند و حتی کوچک‌ترین باطل در آن‌ها راه نداشته باشد و لذا می‌بینیم جمله مزبور را متعقب کرد به
منزه بودن خدا از شرکایی که برایش تراشیده و آن‌ها را برای
شفاعت به درگاه او می‌خواندند، تا آن شرکاء ایشان را به سوی خیر رهنمون گشته و از
شر،
حفظ کنند، البته این شرکاء از باطل‌هایی هستند که کم‌ترین راهی به درگاه خدا و به خلقت
آسمان و زمین ندارند.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تَعالی»، ج۳، ص۲۲۸.
