توصیه به بنی اسرائیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بنی اسرائیل در طول
تاریخ از نزد
پیامبران خود و
کتاب آسمانی خود مورد
نصیحت قرار می‌گرفتند.
سفارش
موسی علیه‌السّلام به
بنی اسرائیل، جهت آماده شدن برای
مبارزه با
فرعونیان توکل بر خدا، بود.
وقال موسی یـقوم ان کنتم ءامنتم بالله فعلیه توکلوا ان کنتم مسلمین. «موسی گفت: «ای
قوم من! اگر شما به
خدا ایمان آورده اید، بر او توکل کنید اگر تسلیم فرمان او هستید!»
موسی برای آرامش
فکر و
روح آنها با لحنی محبت آمیز به آنان گفت: "ای قوم من اگر شما به خدا ایمان آورده‌اید، و در گفتار خود و
ایمان و
اسلام خود صادقید، باید بر او توکل و تکیه کنید" از امواج و طوفان
بلا نهراسید، چرا که ایمان از توکل جدا نیست (و قال موسی یا قوم ان کنتم آمنتم بالله فعلیه توکلوا ان کنتم مسلمین).
حقیقت" توکل" واگذاری کار به دیگری و انتخاب او به
وکالت است.
مفهوم توکل این نیست که
انسان دست از تلاش و کوشش بردارد، و به گوشه انزوا بخزد و بگوید تکیه گاه من خدا است، بلکه مفهوم آن این است که هر گاه نهایت تلاش و کوشش خود را به کار زد و نتوانست مشکل را حل کند و موانع را از سر راه خود کنار زند، وحشتی به خود راه ندهد، و با اتکاء به لطف
پروردگار و استمداد از ذات پاک و
قدرت بی پایان او، ایستادگی به خرج دهد، و به
جهاد پی گیر خود هم چنان ادامه دهد، حتی در جایی که توانایی دارد نیز خود را بی نیاز از لطف خدا نداند، چرا که هر قدرتی هست بالآخره از ناحیه او است. این است مفهوم توکل که از ایمان و اسلام نمی‌تواند جدا باشد، چرا که یک فرد
مؤمن و تسلیم در برابر فرمان پروردگار، او را بر هر چیز
قادر و
توانا، و هر مشکلی را در برابر
اراده او سهل و آسان می‌داند، و به وعده‌های پیروزی او اعتقاد دارد.
اتکال به خدای یگانه، پیام اصلی
تورات به بنی اسرائیل بود.
وءاتینا موسی الکتـب وجعلنـه هدی لبنی اسرءیل الاتتخذوا من دونی وکیلا. «ما به موسی کتاب آسمانی دادیم و آن را وسیله
هدایت بنی اسرائیل ساختیم (و گفتیم: ) غیر ما را تکیه گاه خود قرار ندهید!»
بدون
شک منظور از"کتاب"در اینجا "تورات" است که
خداوند برای هدایت بنی اسرائیل در اختیار موسی ع گذاشت.
سپس به هدف اساسی
بعثت پیامبران از جمله موسی اشاره می‌کند که" به آنها گفتیم غیر مرا
وکیل و تکیه گاه خود قرار ندهید" (الا تتخذوا من دونی وکیلا)
این یکی از شاخه های اصلی
توحید است، توحید در عمل که نشانه توحید در عقیده است، کسی که مؤثر واقعی را در جهان هستی تنها خدا می داند به غیر او تکیه نخواهد کرد، و آنها که تکیه گاه‌های دیگر برای خود انتخاب می کنند دلیل بر ضعف توحید اعتقادی شان است.
عالی‌ترین تجلیات هدایت
کتب آسمانی، بر افروختن نور توحید در دلها است که نتیجه آن" از همه بریدن و به خدا پیوستن" و بر او تکیه کردن است.
توکل بر خدا، توصیه
یوشع و
کالب به بنی اسرائیل، هنگام یورش بر جباران سرزمین مقدس بود.
یـقوم ادخلوا الارض المقدسة... • قالوا یـموسی ان فیها قوما جبارین... • قال رجلان من الذین یخافون انعم الله علیهما ادخلوا علیهم الباب فاذا دخلتموه فانکم غــلبون وعلی الله فتوکلوا ان کنتم مؤمنین. «ای قوم! به سرزمین مقدسی که خداوند برای شما مقرر داشته، وارد شوید! و به پشت سر خود بازنگردید (و عقب گرد نکنید) که زیانکار خواهید بود!» گفتند: «ای موسی! در آن (سرزمین)، جمعیتی (نیرومند و) ستمگرند و ما هرگز وارد آن نمی شویم تا آنها از آن خارج شوند اگر آنها از آن خارج شوند، ما وارد خواهیم شد!» (ولی) دو نفر از مردانی که از خدا می ترسیدند، و
خداوند به آنها،
نعمت (
عقل و ایمان و
شهامت ) داده بود، گفتند: «شما وارد دروازه
شهر آنان شوید! هنگامی که وارد شدید، پیروز خواهید شد. و بر خدا توکل کنید اگر ایمان دارید!» (مقصود از «رجلان»، «
یوشع بن نون» و «
کالب بن یوفنا» است.)
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۵۳، برگرفته از مقاله «توصیه به بنی اسرائیل».
