تهدید محمد (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از مصادیق تهدیدشدگان که در
آیات قرآن معرفی شده‌اند،
حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله است.
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در صورت انجام
اعمال زیر از جانب خداوند تهدید به کیفر و مؤاخذه شده‌اند.
هشدار الهى به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، از كوتاهى در اجراى
رسالت خويش، در صورت سرپيچى از فرمان ابلاغ ولايت
علی علیه‌السلام:
«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ ...؛
اي پيامبر آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است كاملا (به مردم) برسان و اگر نكني، رسالت او را انجام نداده اي و خداوند تو را از (خطرات احتمالي) مردم نگاه ميدارد، و خداوند جمعيت
کافران (لجوج) را
هدایت نميكند.»
بر اساس روايات
شیعه و
سنّی، آيه ياد شده در مورد
خلافت و
ولایت على عليه‌السلام و اعلان آن از سوى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نازل شده است.
از هشدارهای خداوند به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، هشدار در صورت گرایش به شرک است.
هشدار خداوند به محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله از
تباهی اعمالش، در صورت گرايش به شرک:
«وَ لَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَ إِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ
عَمَلُكَ وَ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِينَ؛
به تو و همه انبياي پيشين
وحی شده كه اگر مشرك شوي تمام
اعمالت نابود مي‌شود، و از
زیانکاران خواهي بود!»
تهدید پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از جانب خداوند به
عذاب، در صورت ابتلاى به
شرک:
«فَلا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتَكُونَ مِنَ الْمُعَذَّبِينَ؛
هيچ معبودي را با خداوند مخوان كه از معذبين خواهي بود.»
تهديد محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله به
کیفر دنيايى و آخرتى، از سوى خداوند، در صورت تمايل به
مشرکان و انحراف از طريق
وحی:
«وَ إِنْ كادُوا لَيَفْتِنُونَكَ عَنِ الَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ لِتَفْتَرِيَ عَلَيْنا غَيْرَهُ وَ إِذاً لَاتَّخَذُوكَ خَلِيلًا وَ لَوْ لا أَنْ ثَبَّتْناكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئاً قَلِيلًا إِذاً لَأَذَقْناكَ ضِعْفَ الْحَياةِ وَ ضِعْفَ الْمَماتِ ثُمَّ لا تَجِدُ لَكَ عَلَيْنا نَصِيراً؛
نزديك بود آنها (با وسوسه هاي خود) تو را از آنچه وحي كرده ايم بفريبند، تا غير آنرا به ما نسبت دهي، و در آن صورت تو را دوست خود انتخاب كنند! و اگر ما تو را ثابت قدم نمي‌ساختيم (و در پرتو مقام
عصمت مصون از انحراف نبودي) نزديك بود كمي به آنها تمايل كني! و اگر چنين مي‌كردي ما دو برابر
مجازات (
مشرکان) در حيات دنيا، و دو برابر (مجازات آنها) را بعد از
مرگ، به تو مي‌چشانيديم، سپس در برابر ما ياوري نمي‌يافتي!»
تهديد پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به مؤاخذه شديد، از طرف خداوند، در صورت
دروغ بستن به او:
«وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنا بَعْضَ الْأَقاوِيلِ لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْيَمِينِ ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتِينَ؛
هرگاه او سخني دروغ بر ما مي‌بست، ما او را با قدرت گرفتيم، سپس رگ قلبش را قطع مي‌كرديم!»
تهديد ضمنى محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله از جانب خداوند، در صورت
عصیان پروردگار:
«قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّينَ وَ أُمِرْتُ لِأَنْ أَكُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ قُلْ إِنِّي أَخافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصاً لَهُ دِينِي؛
بگو: من مامورم كه خدا را پرستش كنم در حالي كه دينم را براي او خالص نمايم. و مامورم كه نخستين مسلمان باشم. بگو: من اگر نافرماني پروردگارم كنم از عذاب روز بزرگ قيامت (او) مي‌ترسم. بگو: من تنها خدا را مي‌پرستم، در حالي كه دينم را براي او خالص مي‌كنم.»
هشدار تهديدگونه خداوند به محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، از پيروى هواها و تمايلات
اهل کتاب:
۱. «وَ لَنْ تَرْضى عَنْكَ الْيَهُودُ وَ لَا النَّصارى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ ...؛
هرگز يهود و نصاري از تو راضي نخواهند شد تا (بطور كامل
تسلیم خواسته هاي آنها شوي و) از آئين (تحريف يافته) آنان پيروي كني بگو هدايت تنها هدايت الهي است، و اگر از هوي و هوسهاي آنها پيروي كني، بعد از آنكه آگاه شدهاي هيچ
سرپرست و ياوري از ناحيه خدا براي تو نخواهد بود. كساني كه كتاب آسماني، به آنها داده‌ايم (
یهود و
نصاری) و آن را از روي دقت مي‌خوانند، به پيامبر اسلام ايمان مي‌آورند و كساني كه به او كافر شوند زيانكارند.»
۲. «وَ لَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ بِكُلِّ آيَةٍ ما تَبِعُوا قِبْلَتَكَ وَ ما أَنْتَ بِتابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَ ما بَعْضُهُمْ بِتابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ؛
سوگند كه اگر هر گونه آيه (و نشانه و دليلي) براي (اين گروه) از اهل كتاب بياوري از قبله تو پيروي نخواهند كرد، و تو نيز هيچگاه از قبله ي آنان پيروي نخواهي نمود (آنها نبايد تصور كنند كه بار ديگر تغيير
قبله امكانپذير است) و هيچ يك از آنها پيروي از قبله ديگري نمي‌كنند، و اگر تو پس از اين آگاهي متابعت هوسهاي آنها كني مسلما از
ستمگران خواهي بود.»
۳. «وَ الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ ... وَ كَذلِكَ أَنْزَلْناهُ حُكْماً عَرَبِيًّا وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا واقٍ؛
و آنها كه كتاب آسماني در اختيارشان قرار داده ايم از آنچه بر تو نازل شده خوشحالند، و بعضي از احزاب (و گروهها) قسمتي از آنرا انكار مي‌كنند، بگو من مامورم كه
الله را بپرستم و شريكي براي او قائل نشوم، به سوي او
دعوت مي‌كنم و بازگشت (همگان) به سوي او است. همانگونه (كه به پيامبران پيشين
کتاب آسمانی داديم) بر تو نيز فرمان روشن و صريحي نازل كرديم، و اگر از هوسهاي آنها - بعد از آنكه آگاهي براي تو آمده - پيروي كني هيچكس از تو در برابر خدا حمايت و جلوگيري نخواهد كرد.»
عتاب الهى به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به سبب عجله در
اجازه به
منافقان، براى تخلّف از
جهاد تبوک:
«عَفَا اللَّهُ عَنْكَ لِمَ أَذِنْتَ لَهُمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ تَعْلَمَ الْكاذِبِينَ لا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ أَنْ يُجاهِدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ ... إِنَّما يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ارْتابَتْ قُلُوبُهُمْ ...؛
خداوند تو را بخشيد چرا به آنها اجازه دادي پيش از آنكه كساني كه راست گفتند براي تو روشن شوند و دروغگويان را بشناسي؟! آنها كه ايمان بخدا و روز جزا دارند هيچگاه از تو اجازه براي جهاد (در راه خدا) با اموال و جانهايشان نمي‌گيرند، و خداوند پرهيزكاران را مي‌شناسد. تنها كساني از تو اجازه مي‌گيرند كه ايمان به خدا و روز جزا ندارند و دلهايشان آميخته با شك و
تردید است، لذا آنها در ترديد خود سر گردانند.»
عتاب خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به علت
تحریم حلال، جهت رضايت همسرانش:
«يا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ تَبْتَغِي مَرْضاتَ أَزْواجِكَ ... قَدْ فَرَضَ اللَّهُ لَكُمْ تَحِلَّةَ أَيْمانِكُمْ وَ اللَّهُ مَوْلاكُمْ وَ هُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ؛
اي پيامبر! چرا چيزي را كه خدا بر تو حلال كرده به خاطر جلب رضايت همسرانت بر خود حرام مي‌كني، و خداوند
غفور و
رحیم است. خداوند راه گشودن سوگندهايتان را (در اين گونه موارد) روشن ساخته و خداوند مولاي شماست و او
عالم و
حکیم است.»
هشدار خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در مورد
دفاع از
خائنان:
«وَ لا تُجادِلْ عَنِ الَّذِينَ يَخْتانُونَ أَنْفُسَهُمْ ...؛
و از آنها كه به خود
خیانت كردند
دفاع مكن ....»
هشدار خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نسبت به در زمره ستمكاران قرار گرفتن، در صورت پيروى از آراى
یهود و
نصارا:
«وَ لَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ بِكُلِّ آيَةٍ ما تَبِعُوا قِبْلَتَكَ وَ ما أَنْتَ بِتابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَ ما بَعْضُهُمْ بِتابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ؛
سوگند كه اگر هر گونه آيه (و نشانه و دليلي) براي (اين گروه) از اهل كتاب بياوري از قبله تو پيروي نخواهند كرد، و تو نيز هيچگاه از قبله ي آنان پيروي نخواهي نمود (آنها نبايد تصور كنند كه بار ديگر تغيير قبله امكانپذير است) و هيچ يك از آنها پيروي از قبله ديگري نمي‌كنند، و اگر تو پس از اين آگاهي متابعت هوسهاي آنها كني مسلما از ستمگران خواهي بود.»
تهديد محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، از سوى
مشرکان:
۱. «وان كادوا لَيَستَفِزّونَكَ مِنَ الارضِ لِيُخرِجوكَ مِنها واذًا لا يَلبَثونَ خِلفَكَ الّا قَليلا• سُنَّةَ مَن قَد ارسَلنا قَبلَكَ مِن رُسُلِنا ولا تَجِدُ لِسُنَّتِنا تَحويلا؛
نزديك بود آنها تو را از اين
سرزمین با
نیرنگ و توطئه ريشه كن و بيرون سازند، اما هر گاه چنين مي‌كردند (گرفتار
مجازات سخت الهي مي‌شدند و) بعد از تو جز مدت كمي باقي نمي‌ماندند! اين سنت (ما) در پيامبراني است كه پيش از تو فرستاديم، و هرگز براي
سنت ما تغيير و دگرگوني نخواهي يافت.»
۲. «بَشيرًا ونَذيرًا فَاعرَضَ اكثَرُهُم فَهُم لا يَسمَعون• وقالوا قُلوبُنا فى اكِنَّةٍ مِمّا تَدعونا الَيهِ وفى ءاذانِنا وَقرٌ ومِن بَينِنا وبَينِكَ حِجابٌ
فاعمَل انَّنا
عمِلون؛
قرآني كه بشارت دهنده و بيم دهنده است، ولي اكثر آنان رويگردان شدند، لذا چيزي نمي‌شنوند. آنها گفتند: قلبهاي ما در پوششهائي قرار گرفته، و گوشهاي ما سنگين است، و ميان ما و تو حجابي وجود دارد، حالا كه چنين است تو به دنبال
عمل خود باش ما هم براي خود
عمل مي‌كنيم.»
تهديد محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، به آسيب ديدن از
بتها، از سوى مشركان:
«الَيسَ اللَّهُ بِكافٍ عَبدَهُ ويُخَوّفونَكَ بِالَّذينَ مِن دونِهِ ومَن يُضلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِن هاد؛
آيا خداوند براي (نجات و حفظ) بنده اش كافي نيست ؟ اما آنها تو را از غير او مي‌ترسانند، و هر كس را خداوند گمراه كند هيچ هدايت‌كننده‌اي ندارد.»
كفّار (مشركان) پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله را به بتهاى مورد
پرستش خويش مى‌ترساندند.
تهديد مشركان، به موضعگيرى در برابر محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله:
«وقالوا قُلوبُنا فى اكِنَّةٍ مِمّا تَدعونا الَيهِ وفى ءاذانِنا وَقرٌ ومِن بَينِنا وبَينِكَ حِجابٌ
فاعمَل انَّنا
عمِلون؛
آنها گفتند: قلبهاي ما در پوششهائي قرار گرفته، و گوشهاي ما سنگين است، و ميان ما و تو حجابي وجود دارد، حالا كه چنين است تو به دنبال
عمل خود باش ما هم براي خود
عمل مي‌كنيم.»
تهديد محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله به اخراج از
مدینه، از سوى
منافقان:
«يَقولونَ لَن رَجَعنا الَى المَدينَةِ لَيُخرِجَنَّ الاعَزُّ مِنها الاذَلَّ ولِلَّهِ العِزَّةُ ولِرَسولِهِ ولِلمُؤمِنينَ ولكِنَّ المُنفِقينَ لايَعلَمون؛
آنها مي‌گويند: اگر به مدينه بازگرديم عزيزان
ذلیلان را بيرون مي‌كنند، در حالي كه عزت مخصوص خدا و رسول او و مؤمنان است، ولي منافقان نمي‌دانند.»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۹، ص۳۶۰، برگرفته از مقاله «تهدیدشدگان (محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله)». مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۷، ص۳۷۷، برگرفته از مقاله «هشدار به محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله».
