تبصرة الفقهاء (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب «تبصرة الفقهاء» نوشته یکی از فقیهان بزرگ جناب
شیخ محمد تقی رازی نجفی اصفهانی ، کتابی در
فقه استدلالی شیعه امامیه و مشتمل بر اکثر مباحث
طهارت و
زکات و برخی از مباحث
صلات و
بیع است.
مباحث کتاب، هنگام
تدریس مؤلف تدوین شده ولی ایشان موفق به تکمیل این مجموعه نگردیده است. کتاب طهارت مفصل‌ترین بحث این کتاب سه جلدی است؛ به گونه‌ای که تقریبا دو مجلد را پوشش داده است. مشتمل بر یک مقدمه در باره معرفی کتاب و
کیفیت تصحیح آن و نیز شرح حال مؤلف است. نویسنده از اقوال مختلف و مباحث اصولی بهره زیادی گرفته است.
۱. جلد اول و بیش از سه چهارم جلد دوم اختصاص به باب
طهارت دارد.
مؤلف طبق روش مرسوم
فقها ابتدا به
تعریف لغوی و اصطلاحی طهارت می‌پردازد. سپس انواع
آب‌ها و
احکام آنها را بیان می‌کند.
آب جاری ،
آب باران ،
آب کر ،
آب چاه ، و
آب راکد هر کدام در پاکی و
نجسی احکام ویژه‌ای دارند که مصنف به تفصیل آنها را بررسی می‌کند.
۲. بخش دوم کتاب در باره
وضو و احکام طهارت و نجاست بدن است.
کیفیت وضو، شرایط
وضو و
مستحبات و
مکروهات آن از مباحث فرعی بحث
وضو است. در ادامه، مباحث
غسل جنابت ،
غسل جمعه ،
غسل مس میت ، و احکام مربوط به آنها مطرح می‌شود و در صورت عدم دسترس به آب، حکم
تیمم و شرایط آن بیان می‌گردد.
۳. به مناسبت مباحث مرتبط با طهارت و
، بحث
اموات ،
احتضار ،
وصیت و
عیادت مریض و نیز بحث
نجاست کفار نیز مطرح شده است.
۴. کتاب الصلوه، فقط مشتمل بر مباحث مربوط به وقت خاص و مشترک
نمازهای یومیه و احکام مربوط به آن است و مباحث دیگر تدوین نشده است.
۵. مؤلف در جلد سوم دو بحث
زکات و
بیع را پی گیری کرده است. در بحث زکات، شرایط زکات از جمله
حریت و
ملکیت و تمکن مورد بررسی قرار گرفته است. سپس به نصاب و شرایط دیگر
وجوب زکات پرداخته و در ادامه از کسانی که مستحق دریافت زکات هستند بحث نموده است.در پایان از
زکات فطره و احکام و شرایط آن سخن گفته است. او در آخر، به برخی از مسائل بیع اشاره کرده است. مفصل‌ترین بحث مؤلف در این قسمت، بحث
بیع فضولی است.
شیخ محمد تقی رازی نجفی اصفهانی
تبصرة الفقهاء
نرم افزار جامع فقه اهل البيت۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
