اَقْبَلَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَقْبَل: (فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَلَاوَمُونَ) از
مصدر «اقبال» به معنی
«روی آوردن» است و این
آیه می‌گوید: «آنها رو به هم کردند و به
ملامت یکدیگر پرداختند.»
به موردی از کاربرد
اَقْبَلَ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَلَاوَمُونَ) (سپس رو به يكديگر كرده به سرزنش هم پرداختند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
پس رو به يكديگر نهاده بعضى بعض ديگر را به خاطر ظلمى كه مرتكب شدند به باد ملامت گرفتند.
این آیه بخشی از داستان «
اصحاب الجنة» است که سرانجام دردناک صاحبان باغ سرسبز را روشن می‌سازد. صاحبان باغ به این امید که محصول فراوان خود را بچینند و دور از نظر مستمندان جمع‌آوری کنند، صبحگاهان به راه افتادند، امّا بی‌خبر از این که صاعقه‌ای مرگبار شب‌هنگام درست در موقعی که آنها در خواب بوده‌اند باغ را تبدیل به یک مشت خاکستر کرده است، چرا که آنها بر خویشتن
ظلم و بر
حق دیگران
تجاوز کردند. صاحبان باغ که غافل از
یاد خدا بودند لحظه‌ای بیدار شدند و پس از ستایش پروردگار و اعتراف به گناه خود «رو به هم کردند و شروع به ملامت و سرزنش یکدیگر نمودند» و احتمالا هرکدام در عین اعتراف به خطای خویش، گناه اصلی را به دوش دیگری می‌انداخت و او را شدیدا سرزنش می‌کرد که تو عامل اصلی بدبختی ما شدی وگرنه ما این قدر از خدا و
عدالت بیگانه نبودیم.
آری این چنین است سرنوشت همه ظالمانی که در چنگال
عذاب الهی گرفتار می‌شوند که در عین اعتراف به
گناه، هرکدام سعی دارد عامل اصلی بدبختی خود را دیگری بشمرد. شاید به این دلیل که در این گونه موارد معمولا یکی پیشنهاد می‌کند و دیگری تایید می‌نماید و یکی اجرای آن را برعهده می‌گیرد و دیگری با سکوت خود ابراز رضایت می‌کند، ولی روشن است که همۀ آنها شریک جرم و دخیل در گناهند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اَقْبَلَ»، ج۳، ص۵۴۴-۵۴۵.
