اَعُوذ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَعُوذ:
(قُلْ اَعوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ) اَعُوذ: از مادّه
«عوذ» (به فتح عین) به معنی «پناه بردن از
شر» است.
خداوند در آغاز
سوره فلق به
پیغمبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دستور می‌دهد که از شر تمام مخلوقات شرور به خدا پناه برد، سپس در توضیح آن اشاره به سه گونه شرّ می‌کند، شر مهاجمین تاریک‌دل که از تاریکی‌ها استفاده می‌کنند و حمله‌ور می‌شوند.
شر وسوسه‌گرانی که با سخنان و تبلیغات سوء خود اراده‌ها، ایمان‌ها، عقیده‌ها، محبت‌ها و پیوندها را سست می‌کنند و شر حسودان.
از این اجمال و تفصیل چنین استفاده می‌شود که عمده شرور و آفات از همین‌جا سرچشمه می‌گیرد و مهم‌ترین منابع شر و
فساد این سه منبع است و این بسیار پرمعنی و قابل تامل می‌باشد.
در اوّلین آیه سوره ناس می‌خوانیم:
(قُلْ اَعوذُ بِرَبِّ النّاسِ) «بگو پناه می‌برم به پروردگار مردم.»
باید توجه داشت که منظور از پناه بردن به خدا این نیست که
انسان تنها با زبان این جمله را بگوید، بلکه باید با
فکر و
عقیده و
عمل نیز خود را در پناه خدا قرار دهد، از راه‌های شیطانی، برنامه‌های شیطانی، افکار و تبلیغات شیطانی، مجالس و محافل شیطانی، خود را کنار کشد و در مسیر افکار و تبلیغات رحمانی جای دهد وگرنه انسانی که خود را در معرض طوفان آن وسوسه‌ها عملا قرار دهد، تنها با خواندن این سوره و گفتن این الفاظ به جایی نمی‌رسد.
به موردی از کاربرد
اَعُوذ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(قُلْ اَعوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ) (بگو: «پناه می‌برم به
پروردگار سپیده صبح.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
مصدر عوذ که کلمه اعوذ متکلم وحده از مضارع آن است، به معنای حفظ کردن خویش و
پرهیز دادن از شر از راه پناه بردن به کسی است که می‌تواند آن شر را
دفع کند.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اَعُوذ»، ج۳، ص۲۶۴.
