امام راتب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
امام راتب به
امام جماعت ثابت
مسجد اطلاق می شود. از آن در باب
صلات سخن رفته است.
امام راتب برای
امامت جماعت مسجد نسبت به دیگران جز
امام معصوم علیه السلام
اولویت دارد؛ هر چند
افضل از او باشند و پیشی گرفتن دیگری برای امامت بدون
اجازه وی
مکروه است.
در این که بر امام راتب
مستحب است فرد
افضل از خود را
مقدم بدارد یا افضل آن است که خود
امامت کند و در صورت
اذن دادن به افضل از خود، در این که برای او
مستحب است که نپذیرد، اختلاف است.
در صورت
حضور فرمانروای
عادل (
حاکم)، در این که وی
مقدم است یا امام راتب، اختلاف است.
امام خمینی در خصوص
ملاک تقدم و اولویت در صورت تعدد اشخاص واجد شرایط امامت جماعت می‌فرمایند: «اگر چند نفر برای
امام جماعت شدن بخواهند بر یکدیگر پیشی بگیرند،
احتیاط بهتر آن است که به هیچ یک از آن‌ها
اقتدا نشود. البته اگر در اینکه هرکدام بخواهد غیر خودش را برای نماز جماعت مقدم کند، جروبحث کنند، مثل اینکه هرکدام از اینان به دیگری بگوید: فلانی جلو بیفت، هرکدام را که
مامومین ترجیح بدهند، باید به او اقتدا شود و درصورتی‌که بین مامومین اختلاف بیفتد، یا کسی را جلو نیندازند، باید کسی که
فقیه جامع الشرائط است، برای امامت مقدم شود و اگر چنین فقیهی نباشد یا متعدد باشند، کسی که
قرائت او بهتر است مقدم می‌شود و اگر او نبود، کسی که در احکام نماز
افقه است و اگر او نبود، از همه مسن‌تر. و البته امام راتب (همیشگی) مسجد برای امامت اولویّت دارد، اگرچه غیر او افضل باشد، لکن بهتر آن است که او افضل را مقدم کند و
صاحب منزل نسبت به غیر - درصورتی‌که در نمازخواندن در آنجا ماذون باشد - برای امامت اولویّت دارد و بهتر است که او افضل را مقدم کند و سادات‌هاشمی از غیر خودشان درصورتی‌که در صفات مساوی با آن‌ها باشند، برای امامت اولویّت دارند و مرجّحاتی که ذکر شد، افضلیّت و
استحباب، را می‌رسانند نه آنکه واجب و لازم باشند، حتی اولویّت امامت برای امام راتب، لزوم ندارد، بنابراین غیر امام راتب اگر بخواهد امام راتب را کنار بزند و خودش امامت نماید، اگرچه از جمیع جهات نسبت به امام راتب پایین‌تر باشد، حرام نیست، لکن
مزاحمت و کنار زدن امام راتب زشت است، بلکه مخالف
مروّت است، اگرچه شخص مزاحم ازهرجهت افضل از امام راتب باشد.»
پس
نماز جماعت خواندن در مسجدی که امام جماعت دارد «با رعایت شرایط و عدم
هتک امام راتب، مانع ندارد.»
و درخواست مامومین از غیر راتب برای امامت به دلیل تاخیر امام راتب، جهت استفاده از فیض اول وقت نماز «اگر هتک امام راتب است این کار را نکنند.»
به‌هرحال شخص غیر راتب مسجدی می‌تواند در آن مسجد اقامه جماعت نماید و «اجازه معتبر نیست ولی
مزاحمت نکند.»
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۸۶۱-۸۶۲. •
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
