التنقیح فی شرح العروة الوثقی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«التنقيح فى شرح العروة الوثقى» اثر
آیت الله خوئی با تقرير
میرزا علی تبریزی غروی است كه در شش مجلد به شرح مباحث فقهى مندرج در
عروة الوثقی پرداخته است.
آیت الله العظمی سید ابو القاسم خویی شب پانزدهم ماه
رجب سال ۱۳۱۷ هجرى قمرى، در خانوادۀ
علم و دانش و
تقوا در شهرستان خوى ديده به جهان گشود. ایشان در ۱۳ سالگى همراه برادر بزرگ خويش مرحوم سيد عبد
الله خويى و ديگر افراد خانواده رهسپار نجف شد.
آيت الله خويى در خلال تحصيل، به تدريس نيز مى‌پرداخت و هر كتابى را كه مى‌آموخت، كتاب پيش از آن را
تدریس مى‌كرد. ايشان سالها به تدريس خارج
فقه و
اصول و
تفسیر قرآن كريم
اشتغال داشت.
آيت الله خويى در سال ۱۳۵۰ هجرى قمرى، به زيارت حضرت
امام رضا علیه‌السلام نايل آمده و در سال ۱۳۵۳ هجرى قمرى، به
حج مشرف شدند.
آيت الله خويى پس از يادگيرى مقدمات نزد بزرگان و اساتيد سطح، از جمله پدر بزرگوارش به تدريس كتب درسى فقه و اصول پرداخت و در ۲۱ سالگى به درس خارج روى‌آورد و در فقه و اصول از خرمن دانش دانشوران نام آور حوزۀ
نجف خوشه‌ها چيد و فيض‌هابرگرفت. برخى از آن بزرگان عبارتند از: -
آيت الله شیخ فتح الله شریعت اصفهانی ، -
آيت الله میرزای نائینی ، -
آيت الله آقا ضیاء عراقی ، -
آيت الله شیخ محمد حسین غروی اصفهانی ، -
آيت الله میرزا علی آقا شیرازی فرزند
میرزای شیرازی ، -
آيت الله شیخ محمد جواد بلاغی نجفی ، -
آيت الله سید حسین بادکوبه‌ای ، -
آيت الله آقامیرزا علی آقا قاضی . سرانجام این عالم بزرگ پس از ۹۶ سال حيات پر افتخار و بر جاى نهادن خدمات بزرگ دينى و دهها اثر جاويدان در هشتم
صفر سال ۱۴۱۳ هجری قمری به دیار باقی شتافت و غریبانه و بدون
تشییع در مسجد خضرا به خاك سپرده شد.
از آن جايى كه كتاب
عروة الوثقی كتابى توضيح المسايلى است و ادله فقهى مربوط به ابواب مختلف فقه
عبادات در آن بيان شده است در اين مجموعه فقهى به صورت مبسوطى ادله عقلى و نقلى مباحث، بيان گرديده است.
ابواب مختلف فقه عبادات به ترتيب از طهارت و پس از آن، مطرح شده و ضمن نقل مطالب كتاب عروة الوثقى در ابتداى صفحات، شرح آن در پايين صفحات ذكر گرديده است.
در ابتداى جلد اول، احكام
طهارت و ادله آن تبيين گرديده و احكام آب‌ها اعم از
آب جاری ،
راکد ،
باران ،
حمام ،
چاه ،
مستعمل ( استفاده شده)، مشكوك به نجاست و آب
سؤر ( آب نيم‌خورده
انسان و حيوان) به تفصيل بيان شده و پس از آن
احکام مربوط به نجاست و ادله فقهى آنها بررسى شده است.
در بحث از
نجاسات ابتدا به نجاست
بول و
غائط انسان و حيوان
حلال گوشت و
حرام گوشت اشاره شده، آن‌گاه نجاست
مردار و شرايط مردار بودن يك حيوان و نجاست آن تبيين گرديده است. نجاست اجزاى كنده شده از بدن مردار، جواز يا عدم جواز
بیع مردار و استثناها از نجس بودن مردار، ديگر مباحث مطرح شده در اين جلد مى‌باشد.
در جلد دوم به بحث در باره نجاست
خون و شروط آن اشاره شده و نجاست خون حيوانات و انسان بررسى گرديده است.
در ادامه به نجاست
کافر و شروط كفر پرداخته شده و طاهر شدن شخص كافر به وسيله
اسلام و امور مستثنى از كفر و نجاست كافر
اشاره شده است.
نجاست
خمر و
فقاع ( آب جو) و شرايط آن،
نجاست عرق
جنب از حرام،
نجاست عرق حيوان نجاست‌خوار
و نجاست
منی نيز از ديگر مواردى است كه به تفصيل در باره آنها بحث شده است.
در قسمت بعد راه‌هاى اثبات نجاست اشياى مختلف بررسى شده و حكم به
احتیاط و هم‌چنين حكم شخص وسواس در اين موارد بيان گرديده است.
كيفيت نجاست اشياى نجس،
حرمت نجس كردن مساجد و وجوب فورى
ازاله نجاست از آن،
حرمت نجس كردن مصحف شريف( قرآن) و پاك كردن فورى آن،
حكم شرعى خريد و فروش اعيان نجس و شرايط آن،
حكم علم يا جهل به نجاست يك شى‌ء خاص،
احكام نجاست
لباس نمازگزار و مواردى از نجاست در مورد لباس نمازگزار كه استثنا شده نيز از مباحث بعدى است كه در ادامه جلد دوم به آنها پرداخته شده است.
در جلد سوم مباحث مربوط به مطهرات به تفصيل بيان شده است و مطهريت
آب ،
خاك(
زمین )،
آفتاب ،
استحاله ،
كم شدن دو سوم از آب انگور(
عصیر عنبی )،
انقلاب ( تبديل
شراب به سركه)،
انتقال،
اسلام،
تبعیت ،
زوال عين نجاست از شى‌ء نجس،
خروج خون از حيوان ذبح شده، غايب شدن فرد
مسلمان و شرايط مطهريت هر كدام از آنها بررسى گرديده است. احكام مربوط به ظروف در طهارت و نجاست آنها، احكام
تخلی و
استنجا و مكروهات و مستحبات آنها بيان شده و به احكام
وضو در ادامه اشاره مى‌گردد.
در جلد چهارم به تفصيل ادامه احكام وضو
مانند كيفيت ساختن وضو و نواقض آن و ترتيب شستن دست‌ها، صورت،
مسح سر و پاها و جزييات مربوط به آنها بيان شده است.
در پايان اين مجلد به احكام و شرايط
تیمم نيز پرداخته شده است.(در نسخه موجود در برنامه مبحث تیمم اورده نشده است .)
در جلد پنجم ابتدا توابع وضو و تيمم و احكام نذر در وضو و كيفيت و شرايط
وضوی جبیره‌ای بيان گرديده و پس از آن احكام انواع غسل‌ها مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. نگارنده به صورت مبسوط احكام
غسل جنابت ، كيفيت جنب شدن و مصاديق فرد جنب را بررسى نموده و مكروهات و محرمات جنب، موجبات
جنابت و امورى كه منجر به وجوب
غسل جنابت مى‌شوند را بيان كرده است. كيفيت انجام
غسل ترتیبی و ارتماسى از مباحث پايانى جلد پنجم است.
در جلد ششم و پايانى، ابتدا ادامه احكام غسل جنابت و بعد احكام و شرايط
حیض و كيفيت انجام غسل حيض مورد بررسى قرار گرفته است. فروع مربوط به عادت ماهيانه زن و حكم تجاوز مدت حيض به بيش از ده روز، محرمات و مكروهات زن
حائض ، حكم
طلاق دادن زن حائض و مستحبات حال حيض از ديگر مباحث مطرح شده در اين مجلد است. آدرس مستندات فقهى نگارنده در پاورقى كتاب آمده و در پايان هر مجلد نيز فهرستى تفصيلى از عناوين و موضوعات كتاب ارائه گرديده است.
التنقیح فی شرح العروة الوثقی نویسنده:آیت الله العظمی سید ابو القاسم خویی
نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
