اسماعیل بن احمد اسماعیلی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اسماعیل بن احمد اسماعیلی (
۳۳۳-
۳۹۶ق)،
فقیه،
اصولی،
متکلم، و کاتب
شافعی مذهب در
قرن چهارم هجری قمری بود. وی مدت طولانی،
فقه تدریس می‌کرد و افراد بی شماری از
گرگان،
طبرستان و سرزمین‌های دیگر از این کلاس بهره‌مند شدند.
ابوسعد اسماعیل بن احمد بن ابراهیم اسماعیلی گرگانی، اهل گرگان بود
و در سال ۳۳۳ هجری به دنیا آمد.
ابوسعد چندین بار به
بغداد رفت که بار آخر در زمان حیات
ابوالحسن دارقطنی بود. وی را فردی
موثق و فقیه در مذهب شافعی می‌شناختند.
وی از پیشگامان در فقه،
اصول فقه و کتابت و
کلام بود. او مدت طولانی، فقه تدریس کرد و افراد بی شماری از گرگان و طبرستان و سرزمین‌های دیگر از مجلس درسش بهره‌مند شدند.
سهمی گوید: در سال
۳۸۴ هجری با ابوسعد به
حج رفته و در راه بازگشت به وطنش او را همراهی کرده است.
ابوسعد از پدرش
احمد و نیز از
ابوالعباس اصمّ،
ابواحمد بن عدی و
احمد بن کامل قاضی حدیث شنید.
ابومحمد خلاّل،
ابوالقاسم تنوخی و
حمزه بن یوسف سهمی از شاگردان وی بودند.
ابوسعد مسند
مالک بن انس را جمع کرد
و درباره علم اصول فقه، کتاب بزرگی با عنوان تهذیب النظر نگاشت. الاشربة، نام اثر دیگر اوست.
اسماعیلی سرانجام در سال ۳۹۶ هجری در ۶۳ سالگی از دنیا رفت. برادرش
ابونصر اسماعیلی در صحرای باب الخندق بر او
نماز گزارد و در کنار
قبر پدرش به خاک سپرده شد.
(دیگر منابع:
).
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «اسماعیل اسماعیلی»، ج۲، ص۱۴۳.
