• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استعمال مجازی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



استعمال مجازی استعمال لفظ در غیر معنای موضوعٌ له با قرینه و وجود مناسبت است.



استعمال مجازی، به معنای استعمال لفظ در غیر معنای موضوعٌ له، به سبب وجود قرینه و مناسبت بین معنای موضوع له و معنای غیر موضوع له می‌باشد، مانند: استعمال لفظ «اسد» در «انسان شجاع» با قرینه و مناسبتِ «شباهت در شجاعت». بنابراین، استعمال لفظ در معنای غیر موضوع له افزون بر مناسبت، به قرینه احتیاج دارد.


در این که ملاک صحت استعمال مجازی چیست، میان اصولیون اختلاف است؛ مشهور، ملاک صحت این استعمال را وضع، و به بیان دیگر، اجازه و ترخیص واضع با ملاحظه علاقات مذکور در علم بیان می‌دانند.
اما برخی دیگر مانند مرحوم آخوند ملاک صحت استعمال را پسندیدن طبع انسان می‌دانند، چه این علاقه بین معنای مجازی و حقیقی از انواع علایق منصوص باشد و چه نباشد؛ بنابراین، صحت استعمال، به طبع و ذوق بستگی دارد و استعمالی که مورد پسندِ ذوق سلیم و طبع مستقیم قرار گیرد، استعمال صحیح می‌باشد.
[۸] مباحث اصولی، فاضل لنکرانی، محمد، ص۳۱۳.
[۹] التمهید فی تخریج الفروع علی الاصول، اسنوی، عبد الرحیم بن حسن، ص۲۰۰.



مجاز.


۱. دروس فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۱، ص۸۲.    
۲. تحقیق الاصول المفیدة فی اصول الفقه، آذری قمی، احمد، ص۱۶۳.    
۳. اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج۱، ص۱۷.    
۴. الموجز فی اصول الفقه، سبحانی تبریزی، جعفر، ص۲۰.    
۵. محاضرات فی اصول الفقه، خویی، ابوالقاسم، ج۱، ص۹۲.    
۶. کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۲۰.    
۷. نهایة الاصول، بروجردی، حسین، ص۲۰.    
۸. مباحث اصولی، فاضل لنکرانی، محمد، ص۳۱۳.
۹. التمهید فی تخریج الفروع علی الاصول، اسنوی، عبد الرحیم بن حسن، ص۲۰۰.



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۸۸، برگرفته از مقاله «استعمال مجازی».    


رده‌های این صفحه : استعمال الفاظ




جعبه ابزار