• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استعمال مجازی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


استعمال مجازی استعمال لفظ در غیر معنای موضوعٌ له با قرینه و وجود مناسبت است.


استعمال مجازی، به معنای استعمال لفظ در غیر معنای موضوعٌ له، به سبب وجود قرینه و مناسبت بین معنای موضوع له و معنای غیر موضوع له می‌باشد، مانند: استعمال لفظ «اسد» در «انسان شجاع» با قرینه و مناسبتِ «شباهت در شجاعت». بنابراین، استعمال لفظ در معنای غیر موضوع له افزون بر مناسبت، به قرینه احتیاج دارد.
[۱] دروس فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۱، ص۸۲.    
[۲] تحقیق الاصول المفیدة فی اصول الفقه، آذری قمی، احمد، ص۱۶۳.    
[۳] اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج۱، ص۱۷.    
[۴] الموجز فی اصول الفقه، سبحانی تبریزی، جعفر، ص۲۰.    


در این که ملاک صحت استعمال مجازی چیست، میان اصولیون اختلاف است؛ مشهور، ملاک صحت این استعمال را وضع، و به بیان دیگر، اجازه و ترخیص واضع با ملاحظه علاقات مذکور در علم بیان می‌دانند.
[۵] محاضرات فی اصول الفقه، خویی، ابوالقاسم، ج۱، ص۹۲.    

اما برخی دیگر مانند مرحوم آخوند ملاک صحت استعمال را پسندیدن طبع انسان می‌دانند، چه این علاقه بین معنای مجازی و حقیقی از انواع علایق منصوص باشد و چه نباشد؛ بنابراین، صحت استعمال، به طبع و ذوق بستگی دارد و استعمالی که مورد پسندِ ذوق سلیم و طبع مستقیم قرار گیرد، استعمال صحیح می‌باشد.
[۶] کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۲۰.    
[۷] نهایة الاصول، بروجردی، حسین، ص۲۰.    
[۸] مباحث اصولی، فاضل لنکرانی، محمد، ص۳۱۳.
[۹] التمهید فی تخریج الفروع علی الاصول، اسنوی، عبد الرحیم بن حسن، ص۲۰۰.


مجاز.

۱. ↑ دروس فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۱، ص۸۲.    
۲. ↑ تحقیق الاصول المفیدة فی اصول الفقه، آذری قمی، احمد، ص۱۶۳.    
۳. ↑ اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج۱، ص۱۷.    
۴. ↑ الموجز فی اصول الفقه، سبحانی تبریزی، جعفر، ص۲۰.    
۵. ↑ محاضرات فی اصول الفقه، خویی، ابوالقاسم، ج۱، ص۹۲.    
۶. ↑ کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۲۰.    
۷. ↑ نهایة الاصول، بروجردی، حسین، ص۲۰.    
۸. ↑ مباحث اصولی، فاضل لنکرانی، محمد، ص۳۱۳.
۹. ↑ التمهید فی تخریج الفروع علی الاصول، اسنوی، عبد الرحیم بن حسن، ص۲۰۰.


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۸۸، برگرفته از مقاله «استعمال مجازی».    


رده‌های این صفحه : استعمال الفاظ
جعبه ابزار