• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ادام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: ادام (مفردات نهج البلاغه).

به خورشی که همراه نان یا برنج خورده می‌شود ادام گفته می‌شود. از آن در باب‌های نکاح، کفّارات و اطعمه و اشربه سخن رفته است.


منظور از ادام چیزی است که همراه نان یا برنج خورده می‌شود؛ خواه جامد باشد مانند گوشت یا مایع.

خورش جزء نفقه‌ای است که تأمین آن بر شوهر لازم است. در اندازه و جنس آن به عرف رجوع می‌شود.
[۱] جواهر الکلام ج۳۱، ص۳۳۰-۳۳۳.    

امام خمینی در تحریرالوسیله می‌نویسد: نفقه شرعاً‌ اندازه‌ای ندارد، بلکه قاعده این است که به آنچه زن احتیاج به آن دارد از قبیل غذا و خورش‌ و پوشاک و زیرانداز و روانداز و اسکان و خادم داشتن و وسائلی که برای آشامیدن و پختن و نظافتش و غیر این‌ها به آن‌ها نیاز دارد قیام نماید.
[۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۳۹، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
و اما خورش، از نظر مقدار و جنس مانند طعام می‌باشد که آنچه که برای امثال او در شهرش متعارف است و مناسب مزاج او می‌باشد و آنچه که عادت وی است رعایتش لازم است، حتی اگر عادت امثال او و مناسب مزاج آن‌ها مثلاً دوام بر گوشت باشد واجب می‌شود.
[۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۳۹، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    

کیفیت انفاق طعام و خورش‌ یا به این صورت است که با شوهر در خانه او بر اساس عادت با همدیگر می‌خورند مانند بقیه عیال او؛ و یا به این صورت است که نفقه‌ را به او تحویل می‌دهد. و شوهر حق ندارد که زن را به شکل اول، ملزم نماید، پس زن حق دارد از خوردن با او خودداری کند و نفقه‌اش را از او مطالبه کند تا در دستش باشد و هر کاری که بخواهد با آن انجام دهد؛ البته اگر زن با او طبق عادت بخورد و بیاشامد آنچه که بر عهده مرد است ساقط می‌شود و بعد از آن زن حق مطالبه آن را ندارد.
[۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۴۱، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۱۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    

آنچه که برای طعام و خورش به زن داده می‌شود یا عین خوردنی است؛ مانند نان و خرما و غذای پخته و گوشت پخته از آنچه که در آماده‌کردن آن برای خوردن به علاج و ممارست و مؤونه و سختی احتیاج ندارد و یا عینی است که احتیاج به این‌ها دارد؛ مانند دانه و برنج و آرد و مثل آن‌ها، پس اگر هر دو شکل آن خلاف متعارف نباشند شوهر مختار بین آن‌ها است و زن حق امتناع ندارد. و اگر شوهر شکل دوم را اختیار کرد و آنچه را که برای خوردن تحویل داده احتیاج به مؤونه مانند هیزم و غیره داشته باشد، مؤونه آن به عهده شوهر است. و اگر یکی از آن دو خلاف متعارف باشد باید از متعارف تبعیت شود.
[۵] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۴۲، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۱۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    

اگر بر بذل ثمن و قیمت طعام و خورش‌ راضی شوند و زن آن را تحویل بگیرد مالک آن می‌شود و آنچه بر شوهر واجب است ساقط می‌گردد، ولی هیچ‌کدام حق ندارند دیگری را ملزم به آن کنند.
[۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۴۲، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۱۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    

در نفقه نزدیکان‌اندازه‌ای نیست، بلکه واجب آن است که به‌اندازه کفایت باشد؛ از طعام و خورش‌ و پوشش و مسکن با ملاحظه حال و شان و زمان و مکان، طبق آنچه که در نفقه زوجه گذشت.
[۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۴۶، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، القول فی نفقة الاقارب، مسالة۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    


مستحب است همراه غذایی که به عنوان کفّاره پرداخت می‌گردد، خورش نیز داده شود.
[۸] جواهر الکلام ج۳۳، ص۲۶۶.    


در روایات از گوشت به عنوان سرور خورش‌ها
[۹] جواهر الکلام ج۳۶، ص۴۸۰.    
و از سرکه و روغن زیتون به عنوان خورش انبیا یاد شده است.
[۱۰] جواهر الکلام ج۳۶، ص۵۰۱.    


۱. ↑ جواهر الکلام ج۳۱، ص۳۳۰-۳۳۳.    
۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۳۹، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۳۹، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۴۱، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۱۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۵. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۴۲، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۱۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۴۲، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، مسالة۱۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۴۶، کتاب النکاح، فصل فی النفقات، القول فی نفقة الاقارب، مسالة۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۸. ↑ جواهر الکلام ج۳۳، ص۲۶۶.    
۹. ↑ جواهر الکلام ج۳۶، ص۴۸۰.    
۱۰. ↑ جواهر الکلام ج۳۶، ص۵۰۱.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۳۴۶.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : دیدگاه های فقهی امام خمینی | فقه | نکاح | واژه شناسی
جعبه ابزار