• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هَیْب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: هَیْب (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: خوف (مفردات‌قرآن)، أَخافُ (لغات‌قرآن)، خوف.


هَیْب (به فتح هاء و سکون یاء و فتح همزه) از واژگان نهج البلاغه به معنای هیبت، مهابت، ترسیدن، پرهیز كردن و بر حذر بودن است.
چند مورد از این مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.


هَیْب:
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۱۲.    
به معنای هیبت، مهابت، ترسیدن، پرهیز کردن و برحذر بودن است.
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۸۵.    
[۳] شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۶۶۵.    


برحی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - حکمت ۱۶۵

درباره غلبه بر ترس فرمود: «إِذا هِبْتَ أَمْراً فَقَعْ فيهِ، فَإِنَّ شِدَّةَ تَوَقّيهِ أَعْظَمُ مِمّا تَخافُ مِنْهُ.»
[۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۱۶، حکمت ۱۶۵.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۹۴، حکمت ۱۷۵.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۱، حکمت ۱۷۵.    
«هنگامى كه از چيزى زياد مى‌ترسى خود را در آن بيفكن! كه (گاه) آن ترس از خود آن چيز سخت سعه صدر است.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۹.    
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۷۰.    
(شرح‌های حکمت:
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۷.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۳۹۵.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۵۲.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۴۰۶.    
)

۲.۲ - حکمت ۲۱۴

در حکمت ۲۱۴ می‌فرمایند: «بِکَثْرَهِ الصَّمْتِ تَکونُ الْهَیْبَهُ.»
[۱۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۲۵، حکمت ۲۱۴.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۰۲، حکمت ۲۲۴.    
[۱۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۸، حکمت ۲۲۴.    
«کثرت سکوت موجب ابهت و بزرگى است.»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۷.    
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۲.    
(شرح های حکمت:
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۲.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۳، ص۷۰۵.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۹۲.    
[۲۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۴۸.    
)

چند مورد از این مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۱۲.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۸۵.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۶۶۵.    
۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۱۶، حکمت ۱۶۵.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۹۴، حکمت ۱۷۵.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۱، حکمت ۱۷۵.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۹.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۷۰.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۷.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۳۹۵.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۵۲.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۴۰۶.    
۱۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۲۵، حکمت ۲۱۴.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۰۲، حکمت ۲۲۴.    
۱۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۸، حکمت ۲۲۴.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۷.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۲.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۲.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۳، ص۷۰۵.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۹۲.    
۲۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۴۸.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «هیب»، ج۲، ص۱۱۱۲.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 165 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 214 نهج البلاغه
جعبه ابزار