• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اُبَّهَت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





اُبَّهَت (بضم همزه و فتح باء و‌ هاء) از مفردات نهج البلاغه به‌معنای عظمت و بزرگی است.
در کتاب «نهج‌البلاغه» یاد شده، دو مرتبه در خصوص اهل دنیا به کار رفته است.



این واژه (بضم همزه و فتح باء و‌ هاء) به‌معنای عظمت، بهجت، کبر و نخوة است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أُبَّهَة - خطبه ۱۱۰ (توصیف دنیا)

امام علی (علیه‌السّلام) در وصف دنیا فرموده:
«كُمْ مِنْ واثِق بِها قَدْ فَجَعَتْهُ، وَ ذي طُمَأْنينَة إِلَيْها قَدْ صَرَعَتْهُ، وَ ذي أُبَّهَة قَدْ جَعَلَتْهُ حَقيراً.»
یعنی «چه بسا کسی‌که به دنیا مطمئن بود که به فاجعه گرفتارش کرد و چه بسا صاحب آرامش که او را به زمین زد و چه بسا صاحب عظمت و تکبر که خوارش نموده است.»

۲.۲ - أُبَّهَةً - نامه ۵۳ (توصیه به مالک اشتر)

و همچنین به مالک اشتر می‌نویسد:
«وَ إِذا أَحْدَثَ لَكَ ما أَنْتَ فيهِ مِنْ سُلْطانِكَ أُبَّهَةً أَوْ مَخيلَةً، فَانْظُرْ إِلَى عِظَمِ مُلْكِ اللهِ فَوْقَكَ.»
«اگر حکومتت بزرگ بینی یا عجبی در تو به وجود آورد، در بزرگی خدا که بالای سر توست بیاندیش.»


دو مورد از این کلمه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. شرتوتی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۳۹.    
۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۵۵، خطبه ۱۱۰.    
۳. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۲۱۷، خطبه ۱۰۹.    
۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۶۵، خطبه ۱۱۱.    
۵. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۴۳، خطبه۱۱۱.    
۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۸.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۹.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۳۴.    
۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۳۱.    
۱۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۲۷.    
۱۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۹۸، نامه ۵۳.    
۱۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۹۴، نامه ۵۳.    
۱۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۲۸، نامه ۵۲.    
۱۴. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۶۸.    
۱۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۳۴.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۴۱.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۳۸۸.    
۱۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۸۵.    
۱۹. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۳۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ابهت»، ص۲۳.    






جعبه ابزار