• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سوره قمر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





پنجاه و چهارمین سوره قرآن معروف به سوره اقتربت می‌باشد.



آیه اول به «شق القمر» و دوپاره شدن ماه بنا به درخواست مشرکان از پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به عنوان معجزه و نشانه‌ای از قدرت خدا اشاره کرده و نام سوره نیز از همین آیه گرفته شده است.


این سوره به جز دو آیه از آخرش که متقین را وعده بهشت و حضور در نزد خدای تعالی می‌دهد بقیه آیاتش یکسره به انذار، تهدید، و بیم دادن دروغگویان بهانه جو پرداخته و از هلاکت امت‌های تکذیب کننده گذشته، همچون: قوم نوح، عاد، ثمود، لوط و آل فرعون شاهد آورده است.


خداوند در این سوره نخست به معجزه شق القمر اشاره می‌کند، که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم آن را به خاطر مطالبه قومش آورد. و سپس می‌فرماید که: همان قوم او را ساحر خواندند، و نبوتش را تکذیب نموده هم چنان هواهای نفسانی را پیروی کردند، با این که خبرهای تکان دهنده‌ای از اخبار روز قیامت و از داستان‌های امم منقرض شده در گذشته بگوششان خورد.


آن گاه دوباره به نقل پاره‌ای از آن داستان‌ها بر می‌گردد، اما پیداست که با خشم و عتاب آن‌ها را نقل می‌کند و بد حالیشان در روز قیامت هنگام بیرون شدن از قبرها و حضورشان را برای حساب خاطرنشان می‌سازد.


و سپس به داستان‌هایی از قوم نوح، عاد، ثمود، قوم لوط، و دودمان فرعون، و عذابهای دردناکی که به خاطر تکذیبشان پیامبران را بر سر آنان آمد، پرداخته، می‌فرماید: قوم پیامبر اسلام نزد خدا عزیزتر از آنان نیستند، و ایشان هم مانند آن‌ها نمی‌توانند خدا را عاجز سازند، و در آخر همانطور که گفتیم سوره را با بشارت به متقین ختم می‌کند.




۱. دارای ۵۵ آیه، ۳۴۲ کلمه و ۱۴۲۰، ۱۴۲۳ یا ۱۴۷۰ حرف است.

۲. در ترتیب نزول، سی و هفتمین و در قرآن کریم پنجاه و چهارمین سوره است.

۳. پس از سوره طارق و پیش از سوره ص، در مکه پیش از هجرت نازل شد؛ به جز آیات ۴۴ تا۴۶ که در مدینه نازل شده‌اند.

۴. از نظر کمیت، از سوره‌های مفصل قرآن و از نوع طوال آن و شامل حدود نیم حزب قرآن است.

۵. گفته شده آیه ۶ این سوره با آیه سیف، نسخ شده است.


واژه «قمر» ۲۷ بار در قرآن به کار رفته است. در آیه اول این سوره به معجزه بزرگ پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم «شق القمر» و دو نیم شدن کره ماه اشاره شده است.



۱. معجزه شق القمر؛

۲. کیفیت حشر کافران و سرنوشت نیکوکاران و بدکاران؛

۳. بخش‌هایی از تاریخ پرماجرای حضرت نوح علیه‌السّلام

۴. بخش‌هایی از تاریخ اقوام و ملت‌های گذشته همچون قوم عاد، ثمود، لوط و آل فرعون؛

۵. آسان فهمی قرآن؛

۶. ثبت و ضبط دقیق تمام اعمال و رفتار بشر برای محاسبه در جهان دیگر.
[۴] رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۷.
[۷] جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۵.
[۸] هاشم زاده هریسی، هاشم، ۱۳۱۷، شناخت سوره‌های قرآن، صفحه ۴۰۳.




اسامی سوره قمر


۱. قمر/سوره۵۴، آیه۴۴-۴۶.    
۲. قمر/سوره۵۴، آیه۶.    
۳. طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۱۹، صفحه ۵۵.    
۴. رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۷.
۵. عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق.، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه (۴۱-۴۲).    
۶. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق.، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه ۱۹۵.    
۷. جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۵.
۸. هاشم زاده هریسی، هاشم، ۱۳۱۷، شناخت سوره‌های قرآن، صفحه ۴۰۳.
۹. فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، ۷۲۹ - ۸۱۷ق، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۴۴۵.    
۱۰. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، جلد۱، صفحه ۱۹۳.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵، تفسیر نمونه، جلد۲۳، صفحه ۳.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«سوره اقتربت».    


رده‌های این صفحه : سوره‌های قرآن




جعبه ابزار