• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تیغ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: نصل (مفردات‌نهج‌البلاغه).


آلت و وسیله تیز و برنده را تیغ گویند. از آن به مناسبت در باب حج و نکاح یاد شده است.


در عمره تمتع تقصیر متعین است و تیغ زدن سر که به آن حلق گفته می‌شود جایز نیست.
[۱] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۳۰، کتاب الحج، القول فی صورة حج التمتع اجمالاً، مسالة ۹.    
و مرد حتی بعد از تقصیر کردن هم «نباید سر را بتراشد.»
[۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۸۶، س۱۹.    
از همین روی گرچه «ماشین کردن مانع ندارد.»
[۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۸۶، س۱۹.    
لکن «از ماشین کردنی که مثل تراشیدن است باید اجتناب شود علی الاحوط.»
[۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۸۶، س۱۹.    
و برای تراشیدن سر بین عمره تمتع و حج تمتع « کفاره ثابت نیست»؛
[۵] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۸۶، س۲۰.    
بر خلاف حج تمتع و عمره مفرده که تراشیدن سر (حلق) برای مرد از اعمال واجب عمرۀ مفرده و نیز حج بنابر قول مشهور است که باید با تیغ انجام شود. البتّه وجوب آن تخییری است یعنی شخص بین تراشیدن و تقصیر مخیّر است مگر برای افرادی خاص که تراشیدن بر آنان متعیّن است.
[۶] جواهر الکلام، ج۱۹، ص۲۳۲-۲۳۳.    
[۷] جواهر الکلام، ج۲۰، ص۴۴۹.    
[۸] جواهر الکلام، ج۲۰، ص۴۶۶.    
مثل صروره یعنی کسی که اوّلین حج او است؛ و ملبّد و او کسی است که موی سرش را - با چیز چسبنده‌ای مانند عسل یا صمغ به‌منظور جلوگیری از شپش و مانند آن - چسبانده است؛ همچنین برای کسی که موی خود را جمع نموده و پیچانده و گره‌ زده است که بنابر احتیاط (واجب) بر عهده این اشخاص سر تراشیدن است؛ و همچنین است خنثای مشکل که اگر از این سه دسته اخیر نباشد بر او تقصیر واجب است وگرنه بنابر احتیاط (واجب) باید بین تقصیر و حلق جمع نماید.
[۹] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۶، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة ۲۷.    
و بر عهده زنان تقصیر است نه حلق‌؛ پس اگر حلق‌ نمایند کفایتشان نمی‌کند.
[۱۰] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۶، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة ۲۷.    

و «اگر سر تراشیدن بر کسی تعیّن پیدا کرده و بر سرش مویی نباشد، تیغ‌ کشیدن بر سرش کافی است و کفایت از تراشیدن می‌کند. و اگر کسی که مو ندارد بین تقصیر و حلق مخیّر باشد بر او متعیّن است که تقصیر نماید. و اگر، نه مویی - حتی در ابرو - داشته باشد و نه ناخنی، برای او کشیدن تیغ‌ بر سرش کفایت می‌کند.»
[۱۱] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۷، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة ۲۹.    
این‌که آیا در حلق ماشین نمره یک کافی است یا باید با تیغ‌ تراشید و اگر صدق تراشیدن نمی‌کند پس باید ریش را با ماشین یک زدن اشکالی نداشته باشد کما این‌که بعضی معتقدند؟ در این‌رابطه امام خمینی معتقد است حلق سر «باید با تیغ باشد و میزان در حلق لحیه چیز دیگر است و با هم فرق دارند.»
[۱۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات، ج۵، ص۱۸۲، سؤال ۵۹۱۳.    
و «اگر بعد از طواف یا سعی، تقصیر یا حلق نماید احتیاط (واجب) آن است که برای تحصیل ترتیب، اعاده نماید، و اگر خصوص حلق بر او (واجب) بوده احتیاطاً تیغ‌ را بر سرش بکشد.»
[۱۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۸، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة ۳۴.    


از جهت فقهی ترک استعمال تیغ در تمام موارد لازم نیست. به‌عبارت‌دیگر «استعمال تیغ‌ ممنوع نیست.»
[۱۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات، ج۵، ص۵۷۱، سؤال ۶۶۹۹.    
لکن «تراشیدن صورت خواه با تیغ‌ باشد یا با ماشین حرام است علی الاحوط و اجرت عمل مزبور حرام است علی الاحوط.»
[۱۵] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات، ج۵، ص۵۷۳، سؤال ۶۷۰۵.    
«ولی تا ریش بیرون نیامده تیغ‌ به‌ صورت کشیدن مانع ندارد و تراشیدن سبیل اشکال ندارد.»
[۱۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات، ج۵، ص۵۶۸، سؤال ۶۶۹۰.    
از این روی خریدوفروش تیغ‌ ماشین‌های نمره ریز که جهت تراشیدن صورت و غیره به کار برده می‌شود، «چنانچه به‌منظور استفاده حرام یا با علم به آن نباشد، اشکال ندارد.»
[۱۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات، ج۵، ص۵۳۲، سؤال۶۶۰۱.    
و کارکردن در کارخانجات سازنده تیغ‌ که در حال حاضر در کشور فعالیت می‌کند و از تیغ‌های ساخته شده آن‌ها در مصارف صورت‌تراشی و غیره استفاده می‌شود نیز «اشکال ندارد.»
[۱۸] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۷، استفتائات، ج۶، ص۲۹۲، سؤال ۷۳۷۱.    


نوزادی که ختنه شده به دنیا آمده، مستحب است- در راستای تبعیّت از سنّت- تیغ را بر محل ختنه بکشند.
[۱۹] تحریر الوسیلةف ج۲، ص۳۱۱.    


۱. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۳۰، کتاب الحج، القول فی صورة حج التمتع اجمالاً، مسالة ۹.    
۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۸۶، س۱۹.    
۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۸۶، س۱۹.    
۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۸۶، س۱۹.    
۵. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۸۶، س۲۰.    
۶. ↑ جواهر الکلام، ج۱۹، ص۲۳۲-۲۳۳.    
۷. ↑ جواهر الکلام، ج۲۰، ص۴۴۹.    
۸. ↑ جواهر الکلام، ج۲۰، ص۴۶۶.    
۹. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۶، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة ۲۷.    
۱۰. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۶، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة ۲۷.    
۱۱. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۷، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة ۲۹.    
۱۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات، ج۵، ص۱۸۲، سؤال ۵۹۱۳.    
۱۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۸، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة ۳۴.    
۱۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات، ج۵، ص۵۷۱، سؤال ۶۶۹۹.    
۱۵. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات، ج۵، ص۵۷۳، سؤال ۶۷۰۵.    
۱۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات، ج۵، ص۵۶۸، سؤال ۶۶۹۰.    
۱۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات، ج۵، ص۵۳۲، سؤال۶۶۰۱.    
۱۸. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۷، استفتائات، ج۶، ص۲۹۲، سؤال ۷۳۷۱.    
۱۹. ↑ تحریر الوسیلةف ج۲، ص۳۱۱.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۲، ص۶۸۰.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : حج | دیدگاه های فقهی امام خمینی | فقه
جعبه ابزار