• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صروره

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


صَروره، یعنی کسی که نخستین بار حج می‌گزارد.
[۱] الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص۳۳۹.    



از احکام آن در باب حج سخن گفته‌اند.

صبی مُمَیّزی که تمام اعمال حج را به نحو صحیح انجام داده است، از صَروره‌ بودن، «خارج می‌شود.»
[۲] موسوعة الامام الخمینی، مناسک حج، ج۳۱، ص۲۸۳، س ۱۸.    
پس طفل خردسالی را که در کودکی به حج برده‌اند و پس از کبیر شدن، مستطیع شده و به حج رفته است گرچه حجش حجة الاسلام است ولی «در حکم صروره نیست.»
[۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات امام خمینی، ج۵، ص۱۸۳، سؤال ۵۹۱۵.    


بنابر قول مشهور ، مرد مُحرم در حج بین حلق (تراشیدن) و تقصیر مخیر است، لیکن حلق، بویژه بر صروره مستحب مؤکد است. در مقابل، گروهی از فقها حلق را بر صروره متعین دانسته و تقصیر را کافی ندانسته‌اند
[۴] الحدائق الناضرة، ج۱۷، ص۲۲۲.    
[۵] جواهر الکلام، ج۱۹، ص۲۳۴.    

و امام خمینی (قدس‌سره) حلق در حج را برای صروره بنابر احوط واجب دانسته و در تحریرالوسیله می‌نویسند: «یجب بعد الذبح الحلق او التقصیر و یتخیّر بینهما الا طوائف: ... الثانیة: الصرورة؛ ‌ای الذی کان اوّل حجّه، فانّ علیه الحلق علی الاحوط.»
[۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیله، ج۱، ص۴۷۶، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة ۲۷.    
و اگر شخص محرم که حج او صروره‌ است نتواند در منا‌ سر خود را بتراشد و مُحِلّ هم یافت نشود و یا مشکل باشد پیدا کردن او، برای حلق، «باید صبر کند تا شخص محلّی پیدا شود.»
[۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات امام خمینی، ج۵، ص۱۸۳، سؤال ۵۹۱۷.    
و اگر صروره‌ به واسطه بلند بودن موی سر اول سر را ماشین کرده و بلافاصله سر را بتراشد «جایز نیست و در صورت علم و عمد کفاره دارد.»
[۸] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات امام خمینی، ج۵، ص۱۸۲، سؤال ۵۹۱۲.    

مشهور فقها کوچ کردن صروره از منی در روز دوازدهم ذیحجه را همچون غیر صروره جایز دانسته‌اند
[۹] مختلف الشیعة، ج۴، ص۳۱۶.    
[۱۰] جواهر الکلام، ج۲۰، ص۴۰.    

برخی قدما نسبت به صروره قائل به عدم جواز شده‌اند
[۱۱] الکافی فی الفقه، ج۱، ص۱۹۸.
[۱۲] غنیة النزوع، ج۱، ص۱۸۶.    
[۱۳] إصباح الشیعة، ج۱، ص۱۶۰.

نیابت صروره از دیگری در حج، در فرض عدم وجوب حج بر او یا وجوب حج، لیکن عدم استقرار آن به سبب مانعی، صحیح است
[۱۴] تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۱۱۴ ۱۱۵.    

بنابر قول مشهور، همسان بودن نایب و منوب عنه از جهت جنسیت، شرط صحّت نیابت نیست. بنابراین، هر یک از زن و مرد می‌تواند نایب دیگری شود. از بعضی قدما عدم جواز نیابت زن صروره مطلقا یا تنها برای مردان نقل شده است. البته نیابت صروره، بویژه زن بنابر نظر مشهور مکروه است
[۱۵] جواهر الکلام، ج۱۷، ص۳۶۴ ۳۶۶.    
[۱۶] مهذب الاحکام، ج۱۲، ص۲۳۷ ۲۳۸.

امام خمینی (قدس‌سره) جواز استنابه صروره را پذیرفته و در تحریرالوسیله می‌نویسد: «و تصحّ استنابة الصرورة؛ رجلاً کان او امراة عن رجل او امراة.»
[۱۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیله، ج۱، ص۴۱۳، کتاب الحج، القول فی النیابة، مسالة ۲.    
و در خصوص کراهت آن در رد کلام صاحب عروه که بعد از بیان جواز استنابه صروره به کراهت استنابه حتی مرد صروره از مرد قائل شده و می‌گوید: «نعم یکره ذلک، خصوصاً مع کون المنوب عنه رجلاً، بل‌ لا یبعد کراهة استئجار الصرورة و لو کان رجلاً عن رجل‌.»
[۱۸] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۴، عروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، ج۲، ص۳۱۹، مسالة ۶.    
می‌نویسند: فیه (لا یبعد کراهة استئجار الصرورة و لو کان رجلاً عن رجل) اشکال، بل مقتضی صحیحة معاویة بن عمّار عن ابی عبداللَّه (علیه‌السّلام) فی رجل صرورة مات و لم یحجّ حجّة الاسلام وله مال قال: «یحجّ عنه صرورة لا مال له»، استحباب ذلک، نعم تخرج منها المراة الصرورة علی فرض اطلاقها، و فی دلالة مکاتبتی ابراهیم بن عقبة، و بکر بن صالح علی الکراهة نظر.
[۱۹] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۴، عروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، ج۲، ص۳۱۹، مسالة ۶.    


(۱) احرام بستن در روز اول یا دوم ذیحجه در صورت مجاورت در مکّه.
[۲۰] الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص۴۳۱.    
[۲۱] مهذب الاحکام، ج۱۴، ص۱۵۱ ۱۵۲.

(۲) پیاده گام زدن بر مشعر هنگام وقوف در آن.
[۲۲] مستند الشیعة، ج۱۲، ص۲۴۷.    

(۳) بر آمدن بر کوه قُزَح در مشعر و اشتغال به عبادت و ذکر بر فراز آن.
[۲۳] جواهر الکلام، ج۱۹، ص۸۴.    

(۴) داخل شدن در کعبه که بر صروره مستحب مؤکد است.
[۲۴] جواهر الکلام، ج۲۰، ص۶۰.    


۱. ↑ الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص۳۳۹.    
۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، مناسک حج، ج۳۱، ص۲۸۳، س ۱۸.    
۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات امام خمینی، ج۵، ص۱۸۳، سؤال ۵۹۱۵.    
۴. ↑ الحدائق الناضرة، ج۱۷، ص۲۲۲.    
۵. ↑ جواهر الکلام، ج۱۹، ص۲۳۴.    
۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیله، ج۱، ص۴۷۶، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مسالة ۲۷.    
۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات امام خمینی، ج۵، ص۱۸۳، سؤال ۵۹۱۷.    
۸. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات امام خمینی، ج۵، ص۱۸۲، سؤال ۵۹۱۲.    
۹. ↑ مختلف الشیعة، ج۴، ص۳۱۶.    
۱۰. ↑ جواهر الکلام، ج۲۰، ص۴۰.    
۱۱. ↑ الکافی فی الفقه، ج۱، ص۱۹۸.
۱۲. ↑ غنیة النزوع، ج۱، ص۱۸۶.    
۱۳. ↑ إصباح الشیعة، ج۱، ص۱۶۰.
۱۴. ↑ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۱۱۴ ۱۱۵.    
۱۵. ↑ جواهر الکلام، ج۱۷، ص۳۶۴ ۳۶۶.    
۱۶. ↑ مهذب الاحکام، ج۱۲، ص۲۳۷ ۲۳۸.
۱۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیله، ج۱، ص۴۱۳، کتاب الحج، القول فی النیابة، مسالة ۲.    
۱۸. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۴، عروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، ج۲، ص۳۱۹، مسالة ۶.    
۱۹. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۴، عروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، ج۲، ص۳۱۹، مسالة ۶.    
۲۰. ↑ الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص۴۳۱.    
۲۱. ↑ مهذب الاحکام، ج۱۴، ص۱۵۱ ۱۵۲.
۲۲. ↑ مستند الشیعة، ج۱۲، ص۲۴۷.    
۲۳. ↑ جواهر الکلام، ج۱۹، ص۸۴.    
۲۴. ↑ جواهر الکلام، ج۲۰، ص۶۰.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۷۶.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.


رده‌های این صفحه : اصطلاحات فقهی | حج | دیدگاه های فقهی امام خمینی | فقه
جعبه ابزار