بنى‌اسرائيل، مركّب از دو كلمه بنى (فرزندان) و اسرائیل (يكى از نامهاى یعقوب علیه‌السلام) است. در علّت نامگذارى يعقوب علیه‌السلام به اين نام، برخى معتقدند كه «إسرا» به معناى عبد و «ئيل» به معناى اللّه و مجموع اين دو واژه به معناى عبداللّه است.
بنابراين مقصود از بنى‌اسرائيل در اين بحث، يك قوم و ملّت است؛ نه فرزندان يعقوب علیه‌السلام. زندگى بنى‌اسرائيل، در جهت تعالى و انحطاط جوامع و جريان سنّتهاى الهى حوادث عبرت‌آموزى دارد، ازاين‌رو در قرآن كريم به آن عنايت ويژه‌اى شده است. در اين عنوانآیاتیمعرفی می‌شوند که در آن‌ها از واژه «بنى‌اسرائيل» و «قوم موسى» استفاده شده است. آياتى كه مربوط به اهل‌کتاب، یهود، نصارا و هر يك از انبياى بنى‌اسرائيل باشد، در عناوین ويژه خود به آن پرداخته شده است.
