یَعْدون (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَعْدون:
(اِذْ یَعْدونَ فی السَّبْتِ) یَعْدون: از مادّه
«عَدو» به معنی «
تجاوز و از حد گذشتن» است.
این
آیه مربوط به جمعی از
بنی اسرائیل است که در
ساحل یکی از دریاها در بندری به نام «
ایله» زندگی می‌کردند و از طرف
خداوند به عنوان
آزمایش دستوری به آن‌ها داده شد و آن این که صید ماهی را در
روز شنبه تعطیل کنند، اما آن‌ها با آن
دستور مخالفت کردند و گرفتار
مجازات دردناکی شدند.
اکنون، قرآن روی سخن را به
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) کرده و به او می‌گوید که از
یهود معاصر خویش درباره این
جمعیت سؤال کن «و به یاد آن‌ها بیاور زمانی را که در روز شنبه از قانون پروردگار تجاوز می‌کردند.»
(اِذْ یَعْدُونَ فِی السَّبْتِ) زیرا روز شنبه تعطیل آن‌ها بود و وظیفه داشتند دست از کار و کسب و صید ماهی بکشند و به مراسم
عبادت بپردازند، امّا آن‌ها این دستور را زیر پا گذاردند.
به موردی از کاربرد
یَعْدون در
قرآن، اشاره می‌شود:
(و اَسْاَلْهُمْ عَنِ الْقَرْیَةِ الَّتی کانَتْ حاضِرَةَ الْبَحْرِ اِذْ یَعْدونَ فی السَّبْتِ اِذْ تَاْتیهِمْ حِیتانُهُمْ یَوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعًا وَ یَوْمَ لا یَسْبِتونَ لا تَاْتیهِمْ کَذَلِکَ نَبْلوهُم بِما کانوا یَفْسُقونَ) (و از آن‌ها درباره سرگذشت شهری که در ساحل دریا بود بپرس. زمانی که آن‌ها در روزهای شنبه، تجاوز و نافرمانی خدا می‌کردند؛ همان هنگام که ماهیانشان، روز شنبه که روز تعطیل و عبادت بود، بر سطح آب،
آشکار می‌شد؛ امّا در غیر روز شنبه، به سراغ آن‌ها نمی‌آمد؛ این‌گونه آن‌ها را به چیزی آزمایش کردیم که نافرمانی می‌کردند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
یعدون از تعدی و در اینجا مقصود تجاوز از آن حدود و مقرراتی است که خداوند برای روز شنبه یهود
جعل فرموده بود و آن این بود که به خاطر بزرگداشت این روز شکار ماهی را
ترک کنند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَعْدون»، ج۳، ص۱۲۲.
