عذاب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
قرآن کریم، بارها از عذاب گناهکاران سخن به میان آمده است.
کلمه «عذاب» به معنای
شکنجه و
عقوبت است.
مراد، کیفرهای دردناک دنیوی و اخروی
ملحدان،
منافقان و
فاسقان است.
خداوند حکیم آدمی را برای
بندگی خویش آفریده و به او توان
انتخاب و
اختیار بخشیده است. کسانی که از روی اختیار راه بندگی در پیش گیرند، به
کمال می‌رسند و در آن سرای، از
نعمت‌ها و
پاداش‌های بیکران الهی بهره می‌برند؛ امّا کسانی که از بندگی
خدا روی برتابند و راه زشتکاران و
گناه و نافرمانی در پیش گیرند، از
تقرب به خدا باز می‌مانند و دچار
خشم و
غضب و
کیفر الهی می‌شوند. اینان در عالم
برزخ و
محشر و
آخرت، گرفتار کیفر
عقاید و رفتارها و
اعمال خویش خواهند بود.
همان‌سان که
معاد، روحانی و جسمانی است،
کیفر و
پاداش نیز هم روحانی است و هم جسمانی:
مراد، مجموعه‌ای از کیفرها است که
روح و
جان آدمی را می‌آزارند. این کیفرها به ظاهر اثری مستقیم بر
جسم نمی‌نهند. نیز محتمل است که بر روح و جسم -هر دو- اثر نهند. برخی از کیفرهای روحانی عبارت‌اند از:
غم و
اندوه جانکاه و
حسرت بی‌پایان
،
سرزنش خداوند، رسوایی و بی‌پناهی
، شماتت
خازنان دوزخ، نعره وحشتناک و خشم‌آلود دوزخ
، مواجهه با فرشتگان
خشن و سختگیر
و گفت‌وگوی آزاردهنده و حسرت‌زا با
بهشتیان.
کیفرهایی که مستقیم بر
جسم آدمی فرود می‌آیند، چند دسته‌اند:
از برخی
آیات قرآنی برمی‌آید که عذاب
دوزخ چنان دردآور و جانکاه است که گناهکار حاضر است
فرزندان و
همسر و خویشان و همه
زمینیان را
فدا کند و در برابر، از عذاب رهایی یابد
. نیز در قرآن آمده است که هیچ کس را همچون او به بند نمی‌کشند و عذاب نمی‌دهند
.
از سخت‌ترین عذاب‌های جسمانیِ
دوزخیان، خوردن و نوشیدن است. آنان بر اثر خوردن و آشامیدن آن‌چه برایشان فراهم شده است، به سختی دچار
درد و
رنج می‌شوند. از آن خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها است:
زقوم یا
میوه تلخ،
حمیم یا
آب سوزان
،
غسلین یا
چرک و
خون،
ضریع به معنای نوعی
گیاه سمّی
،
غساق یا
خونابه و
صدید به معنای
چرک و خونابه
جراحتاز عذاب‌های
دوزخ، پوشانیدن لباس‌های دردآور و سوزنده بر دوزخیان
پوشیدنی‌های دوزخی،
زشت و بدمنظر و بدبویند و شعله‌ور.
برخی دیگر از عذاب‌های دوزخی که
جسم آدمی را
رنج می‌دهند عبارتند از: برخورد با بادهای کشنده و دودهای
غلیظ و آتش‌زا
، روییدن پوست‌های پی در پی و از میان رفتن آن‌ها
،
داغ شدن
صورت و
پهلو و
پشت،
حبس در زندان‌های تنگ و تاریک با
غل و
زنجیر به صورت انفرادی
، کشانیده شدن به سوی
آتش در حالی که گناهکار غل و زنجیر بر گردن و
دست و پا دارد
و....
برخی
گناهانی که مایه عذاب جاودان دوزخ‌اند، عبارت‌اند از:
کفر،
نفاق،
قتل و
جنایت،
رباخواریو
ظلم.
جمعی از نویسندگان، فرهنگ شیعه، ص۳۳۷.
