کَرِه (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کَرِه:(وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرونَ) «کَرِه» از مادّۀ «
کره» (بر
وزن شرح) و نيز «كره» (بر وزن
قبح) به معنى «ناپسند داشتن و ناخشنود بودن و اجبار داشتن» است.
در اين
آیه آمده است: «آن‌ها (كافران) مى‌خواهند
نور خدا را با دهان خود خاموش كنند، ولى خدا
نور خود را كامل مى‌كند هرچند كافران خوش نداشته باشند.» همچنين در آيۀ ۱۴
سوره مؤمن آمده است: «(تنها) خدا را بخوانيد و
دین خود را براى او خالص كنيد، هرچند كافران ناخشنود باشند.»
اين آيه، استدلالى است بر
توحید و وحدانيت خداوند و
نفی شرک و
بت‌پرستی، چرا كه توحيد براى بت‌پرستان چهرۀ وحشتناكى دارد، همان‌گونه كه طلوع
آفتاب در ميان
جمع خفاشان، ولى آيه تأكيد بر اين دارد كه به اين
عکس العمل‌هاى جاهلانه و زودگذر اعتنا نكنيد، قاطعانه پيش برويد و پرچم توحيد و
اخلاص را همه‌جا به اهتزاز درآوريد.
به موردی از کاربرد «کَرِه» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(يُريدونَ لِيُطْفِؤوا نورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نورِهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرونَ) «آنان مى‌خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش سازند؛ ولى خدا نور خود را كامل مى‌كند هر چند كافران خوش نداشته باشند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
معناى آيه
(يُريدونَ أَنْ يُطْفِؤا) اين است كه
قصد خاموش كردن نور خدا را دارند، و در آيه
(لِيُطْفِؤا) اين است كه قصد دارند كارى بكنند كه به
وسیله آن كار نور خدا را خاموش كنند.
و حاصل گفتارش اين است كه: متعلق اراده در جمله
(يُريدونَ أَنْ يُطْفِؤا نورَ اللَّهِ) خود
اطفاء است، و در آيه
(يُريدونَ لِيُطْفِؤا نورَ اللَّهِ) متعلق
اراده سببى است كه نتيجه‌اش خاموشى نور خداست، و آن عبارت است از
پف كردن و خاموشى كه
غرض و غايت است، نه متعلق اراده.
اين آيه و آيه بعدى‌اش به منزله شارحى است كه معناى آيه قبلى را كه
ظلم كفار و نسبت
سحر دادن به
دعوت اسلامى را حكايت مى‌كرد
شرح مى‌دهند، و حاصل اين دو آيه اين است كه: كفار با اين سخنان خود كه باد دهان ايشان است، مى‌خواهند نور خدا را خاموش كنند، و ليكن خدا ايشان را به مقصدشان
هدایت نمى‌كند، بلكه نور خود را تمام و دين خود را بر همه اديان غلبه مى‌دهد.
پس معناى اين‌كه فرمود:
(يُريدونَ لِيُطْفِؤا نورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ) اين است كه كفار پنداشته‌اند نور خدا مانند نور
شمع است كه با يک
پف خاموش گردد، و همين كه آن را سحر بخوانند نورش خاموش گشته، رابطه‌اش با خدا
قطع مى‌شود.
ولى در پندار خود
خطا كردند، چون دين، نور خدا است كه به هيچ وجه خاموشى نمى‌پذيرد، نه تنها خاموش نمى‌شود كه خدا تماميت آن را اراده كرده، هر چند كه كافران
کراهت داشته باشند.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «کره»، ج۴، ص ۶۵.
