• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کدی (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: کدی (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: کدی (مفردات‌قرآن).

كُدَی (به ضّم کاف و فتح دال) از واژگان نهج البلاغه به معنای حبس كردن و مانع شدن است. اِكْداء (به کسر الف و سکون کاف) به معنی بخل كردن است. این کلمه سه بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


كُدَی
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۹۷.    
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۳۵۶.    
[۳] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ص۷۰۴.    
به معنای حبس كردن و مانع شدن است. «كداه كديا: حبسه»
[۴] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۴، ص۵۲۹.    
اِكْداء به معنی بخل كردن است.

حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده: «وَ إِنَّمَا يَنْظُرُ الْمُؤْمِنُ إِلَى الدُّنْيَا بَعَيْنِ الاْعْتِبَارِ... إِنْ قِيلَ أَثْرى قِيلَ أَكْدَى»
[۵] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۷، حکمت ۳۵۷.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۲۴۰، حکمت ۳۶۷.    
[۷] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۳۹، حکمت ۳۶۷.    
كديه در اينجا ظاهرا به معنى فقر است، يعنى اگر گفته شود ثروتمند شد بعد گفته مى‌شود كه فقير گرديد. (ولى انسان مؤمن به دنيا با چشم عبرت مى‌نگرد. هرگاه گفته شود فلانى توانگر شد مى‌گويد: بى‌خير و بى‌نوا گرديد.)
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۷، حکمت ۳۶۷.    
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۴.    
(شرح‌های حکمت:
[۱۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۶    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۶۳.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۴۹.    
[۱۳] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۸۵.    
)
و نيز فرموده:«الْحَمْدُ للهِ الَّذِي لاَ يَفِرُهُ الْمَنْعُ وَ الْجُمُودُ وَ لاَ يُكْدِيهِ الاِْعْطَاءُ وَ الْجُودُ»
[۱۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۰، خطبه ۹۰.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۵۹، خطبه ۸۹.    
[۱۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۴، خطبه ۹۱.    
«حمد خدای را كه بخل و اشدّ بخل بر او نمى‌افزايد و عطا وجود او را فقير نمى‌كند.»
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۹، خطبه ۹۱.    
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۲.    
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۲۳.    
[۲۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۸۸.    
[۲۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۹۸.    
)
يَفِرُ به معنی وفور و فراوانى است.
[۲۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۰، خطبه ۹۰.    


این کلمه سه بار در نهج‌ البلاغه آمده است.
[۲۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۰، خطبه ۹۰.    
[۲۵] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۷، حکمت ۳۵۷.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۹۷.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۳۵۶.    
۳. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ص۷۰۴.    
۴. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۴، ص۵۲۹.    
۵. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۷، حکمت ۳۵۷.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۲۴۰، حکمت ۳۶۷.    
۷. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۳۹، حکمت ۳۶۷.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۷، حکمت ۳۶۷.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۴.    
۱۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۶    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۶۳.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۴۹.    
۱۳. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۸۵.    
۱۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۰، خطبه ۹۰.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۵۹، خطبه ۸۹.    
۱۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۴، خطبه ۹۱.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۹، خطبه ۹۱.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۰.    
۱۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۲.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۲۳.    
۲۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۸۸.    
۲۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۹۸.    
۲۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۰، خطبه ۹۰.    
۲۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۰، خطبه ۹۰.    
۲۵. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۷، حکمت ۳۵۷.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کدی»، ج۲، ص۸۹۷.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 357 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 90 نهج البلاغه
جعبه ابزار