أَکْدیٰ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَکْدیٰ:(وَ اَعْطی قَلیلًا وَ اَکْدی) «أَکْدیٰ» از مادّه
کَدْی (به فتح کاف و سکون دال) به معنای
حبس کردن است. از مشتقات این واژه
کَدْیه (به فتح کاف و سکون دال) به معنای
صلابت زمین است.
آیه می‌فرماید: آيا آن‌كس را كه از
اسلام (يا از
انفاق) روى گرداند مشاهده كردى؟
(أَ فَرَأَيْتَ الَّذي تَوَلَّى) و كمى
مال داد و از انفاق (يا از پرداخت مال بيشتر)
امساک كرد. (به
گمان اين‌كه ديگرى مى‌تواند بار گناهان او را بر دوش گيرد.
(وَ أَعْطى قَليلًا وَ أَكْدى) «اكدى» دراصل از «كديه» (بر وزن حجره) به معنى سختى و صلابت زمين است، سپس در مورد افراد ممسک و
بخیل به كار رفته.
به موردی از کاربرد «أَکْدیٰ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ اَعْطی قَلیلًا وَ اَکْدی) «و كمى
عطا كرد، و امساک نمود! و گناهش را به گردن ديگرى افكند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند: كلمه «اكداء» -
مصدر فعل أكدى - به معناى
قطع اعطا و ترک انفاق است.
و حرف فاء كه بر سر جمله «أ فرأيت» در آمده به خاطر همان مطلبى است كه قبلا خاطر نشان ساختيم و گفتيم كه آيات اين
فصل فرع و نتيجه‌گيرى از آيات فصل قبلى است.
و معناى آيه مورد بحث اين است كه: به من خبر ده از آن كسى كه از انفاق اعراض كرد، و مال اندكى انفاق نموده و ديگر از انفاق دست برداشت.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اکدی»، ج۴، ص ۴۶.
