کاذِبَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کَاذِبَة: (لَیْسَ لِوَقْعَتِها کَاذِبَةٌ) واژه
«کَاذِبَة» از مادّه «
کِذب»
را در اینجا بعضی به معنای مصدری گرفته‌اند، اشاره به این که وقوع
قیامت آنچنان ظاهر و آشکار خواهد بود که هیچ گونه جای تکذیب و گفتگو ندارد.
بعضی نیز آن را به معنای ظاهریش که
اسم فاعل است تفسیرکرده‌اند، و گفته‌اند: در برابر وقوع
رستاخیز، تکذیب‌کننده‌ای وجود نخواهد داشت. مؤنث بودن «کَاذِبة» به خاطر آن است که در تقدیر «نفس کاذبة» یا «قضیة کاذبة» است (ضمناً «
لام» در «لوقعتها» را بعضی برای «تقویة» دانسته‌اند، ولی ظاهر این است که «
لام» برای «
تعدیه» است).
(لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ) (هيچ كس نمى‌تواند آن را
انکار كند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در
مجمع البیان مى‌گويد: كلمه كاذبة مانند كلمه عافية و كلمه عاقبة
مصدر است.
و بنا به گفته وى معناى آيه چنين مى‌شود: در وقوع و تحقيق قيامت هيچ دروغى نيست. ولى بعضى ديگر گفته‌اند: كلمه مذكور همان اسم فاعل است، چيزى كه هست در اينجا صفتى است براى موصوفى كه حذف شده، و تقدير كلام
(ليس لوقعتها قضية كاذبة) مى‌باشد، يعنى براى وقوع قيامت هيچ عامل كه اقتضاى دروغ شدنش را داشته باشد و آن را
دروغ كند وجود ندارد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «کَاذِبَة»، ص۴۵۳.
