پراکندگی حیوانات (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شناخت
طبیعت و پراکندگی حیوانات در این
جهان یكى از راه‌هاى خداشناسى است كه
شناخت آن
قدرت،
حکمت و یكتایى او را در بر دارد.
بَثّ به معنای پراكندن و منتشر كردن است.
به نظر
راغب در
مفردات؛ اصل بثّ، جدا كردن و بلند كردن است مانند پراكندن باد خاك را.
.
گسترش و پراکندگی هر نوع جنبنده‌ای بر روی
زمین، به فرمان
خداوند:
• «.. وبث فیها من کل دابة...؛
به
یقین در
آفرینش آسمان‌ها و
زمین، و آمد و شد
شب و
روز، و كشتى‌هایى كه در
دریا به سود
مردم جریان دارند، و آبى كه خداوند از
آسمان نازل كرده و با آن زمین را پس از مرگش
زنده نموده، و در آن از هر نوع جنبنده‌اى پراكنده كرده، و گرداندن بادها (از سویى به سویى)، و ابرى كه در میان آسمان و زمین مسخّر است، (در هر یك از این امور هفتگانه) نشانه‌هایى است (از
توحید و
قدرت و
حکمت خدا) براى گروهى كه مى‌اندیشند.».
• «... وبث فیها من کل دابة...؛
آسمان‌ها را بدون ستونى كه آن را ببینید بیافرید، و در این زمین كوه‌هاى ثابت و پابرجا بیفكند تا مبادا (به زلزله‌هایش) شما را ناآرام كند، و در آن از هر نوع جنبنده‌اى پراكنده ساخت؛ و از آسمان آبى (به صورت
باران و
برف و
تگرگ) فرود آوردیم پس در آن از هر جفتى نفیس و پرارزش از گیاهان رویاندیم.»
• «... وما بث فیهما من دابة...؛
و از نشانه‌هاى (قدرت و عظمت و حكمت) اوست آفرینش آسمان‌ها و زمین و آنچه از جنبندگان در آنها منتشر نموده، و او هر گاه بخواهد بر جمع نمودن آنها (در
روز قیامت پس از هلاك كردنشان در
دنیا) تواناست.»
• «... وما یبث من دابة...؛
و نیز در آفرینش خودتان و آنچه از جنبندگان (در سراسر
جهان) منتشر مى‌نماید (به لحاظ اختلاف بدن‌ها و روان‌ها و نحوه ارتباط روان‌ها با بدن‌ها) نشانه‌هایى است براى گروهى كه باور دارند.».
پراکنده بودن حیوانات در زمین، از
آیات الهی برای خردورزان:
• «... وبث فیها من کل دابة...؛ لایـت لقوم یعقلون؛
به یقین در آفرینش آسمان‌ها و زمین، و آمد و شد شب و روز، و كشتى‌هایى كه در دریا به سود مردم جریان دارند، و آبى كه خداوند از آسمان نازل كرده و با آن زمین را پس از مرگش زنده نموده، و در آن از هر نوع جنبنده‌اى پراكنده كرده، و گرداندن بادها (از سویى به سویى)، و ابرى كه در میان آسمان و زمین مسخّر است، (در هر یك از این امور هفتگانه) نشانه‌هایى است (از توحید و قدرت و حكمت خدا) براى گروهى كه مى‌اندیشند.»
• «ومن ءایـته خلق السمـوت والارض وما بث فیهما من دابة...؛
و از نشانه‌هاى (قدرت و عظمت و حكمت) اوست آفرینش آسمان‌ها و زمین و آنچه از جنبندگان در آنها منتشر نموده، و او هر گاه بخواهد بر جمع نمودن آنها (در روز قیامت پس از هلاك كردنشان در دنیا) تواناست.»
آفرینش و پراکندگی حیوانات، از آیات الهی برای اهل
یقین در زمین:
• «»وفی خلقکم وما یبث من دابة ءایـت لقوم یوقنون؛
و نیز در آفرینش خودتان و آنچه از جنبندگان (در سراسر جهان) منتشر مى‌نماید (به لحاظ اختلاف بدن‌ها و روان‌ها و نحوه ارتباط روان‌ها با بدن‌ها) نشانه‌هایى است براى گروهى كه باور دارند. و نیز در آفرینش خودتان و آنچه از جنبندگان (در سراسر جهان) منتشر مى‌نماید (به لحاظ
اختلاف بدن‌ها و روان‌ها و نحوه ارتباط روان‌ها با بدن‌ها) نشانه‌هایى است براى گروهى كه باور دارند.
از
آیه «وَ مِنْ آیاتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَثَ فِیهِما مِنْ دابَّةٍ»
بدست می‌آید كه در كرات دیگر
موجود زنده هست، زیرا ضمیر «فِیهِما» به سموات و ارض بر می‌گردد.
علامه طباطبایی در
المیزان می‌نویسد: كلمه بث به معناى منتشر كردن است، مى‌گویند: بث الریح التراب یعنی
باد خاک را متفرق كرد، و كلمه دابة به معناى هر جنبده‌اى است كه روى زمین حركت كند. پس این كلمه شامل تمامى حیوانات یعنى جانداران مى‌شود. از ظاهر
آیه برمى‌آید كه در آسمان‌ها نیز جنبندگانى هست، و اینكه بعضى‌جنبندگان آسمان را به
ملائکه تفسیر كرده‌اند، صحیح نیست، زیرا اولا آیه شریفه مطلق است، و نمى‌شود بدون
دلیل آن را مقید به یك نوع جاندار كرد، و ثانیا اصولا اطلاق كلمه دابة بر فرشتگان معهود نیست.
بنابراین
قرآن کریم با جمله (وَ ما بَثَّ فِیهِما مِنْ دابَّةٍ: آنچه در آسمان و زمین از جنبندگان گسترده است)، با صراحت این
حقیقت را اعلام مى‌دارد كه در پهنه آسمان نیز جنبندگان زنده فراوان است.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «پراکندگی حیوانات».
