• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَکْز (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: وَکْز (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: وکز (مفردات‌قرآن)، وَکَزَهُ (لغات‌قرآن).


وَکْز (به فتح واو و سکون کاف) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای زدن و‌ انداختن بوده. با مشت زدن را نیز هم «وکز» گویند. از این مادّه فقط یک مورد در نهج‌البلاغه آمده است.


وَکْز
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۵۹.    
به معنای زدن و انداختن است.
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۸۲.    
[۳] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۴۰.    
با مشت زدن را نیز وکز گویند: «وَکَزَهُ‌: لکمه» او را با مشت زد.
[۴] فیومی، احمد، المصباح المنیر، ج۱، ص۳۴۵.    


موردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده‌ به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - نامه ۵۳

امام علی (علیه‌السلام) به مالک اشتر درباره قتل خطا مى‌نويسد: «وَإِنِ ابْتُليتَ بِخَطَإٍ وَأَفْرَطَ عَلَيْكَ سَوْطُكَ أَوْ سَيْفُكَ أَوْ يَدُكَ بِالْعُقوبَةِ؛ فَإِنَّ في الْوَكْزَةِ فَما فَوْقَها مَقْتَلَةً، فَلا تَطْمَحَنَّ بِكَ نَخْوَةُ سُلْطانِكَ عَنْ أَنْ تُؤَدِّيَ إِلَى أَوْلِياءِ الْمَقْتولِ حَقَّهُمْ.»
[۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۲۸.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۱۹.    
[۷] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۵۳، نامه ۵۳.    
«و اگر به قتل خطا مبتلا گشتى و شمشیر و تازیانه و دستت به ناروا كسى را كيفر كرد- چون ممكن است با يک مشت و بيشتر قتلى واقع گردد- مبادا غرور زمامدارى مانع از آن شود كه حقّ اولياى مقتول را بپردازى و رضایت آن‌ها را جلب كنى!.»
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۹۳.    
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۲.    
(شرح‌های نامه:
[۱۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۰۵.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۱۲۲.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۰۷.    
[۱۳] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۱۱.    
)

از این مادّه فقط یک مورد در نهج‌البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۵۹.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۸۲.    
۳. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۴۰.    
۴. ↑ فیومی، احمد، المصباح المنیر، ج۱، ص۳۴۵.    
۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۲۸.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۱۹.    
۷. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۵۳، نامه ۵۳.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۹۳.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۲.    
۱۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۰۵.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۱۲۲.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۰۷.    
۱۳. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۱۱.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وکز»، ج۲، ص۱۱۵۹.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 53 نهج البلاغه
جعبه ابزار