وَلَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَلَه (به فتح واو و لام) از
واژگان نهج البلاغه به معنای پناه بردن است.
و یا
اندوه و يا رفتن عقل از اندوه، چنان شخص را ولهان (مثل
رمضان) و واله گويند، به معنای
خوف و
تحیّر از شدت وجد و مهربانى نيز آيد.
سیزده مورد از اين ماده در
نهج‌البلاغه آمده است.
وَلَه:
به معنای پناه بردن و یا رفتن
عقل از اندوه است.
به برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
درباره
کعبه فرموده است:
«وَفَرَضَ عَلَيْكُمْ حَجَّ بَيْتِهِ الحَرامِ، الَّذي جَعَلَهُ قِبْلَةً لِلاَْنامِ يَرِدونَهُ وُرودَ الاَنْعامِ، وَيأْلَهونَ إِلَيْهِ وُلوهَ الحَمامِ.»«
حجّ بیت اللّه الحرام را بر شما
واجب كرده، همان خانه‌اى كه آن را
قبله مردم قرار داده است كه همچون تشنه كامانى كه به آب‌گاه مى‌روند، به سوى آن رو مى‌آورند.»
(شرح‌های خطبه:
)
درباره مردان
حق فرموده:
«أَیْنَ الْقَوْمُ الَّذینَ دُعوا إِلَی الْإِسْلاَمِ فَقَبِلوهُ وَ قَرَءوا الْقُرْآنَ فَأَحْکَموهُ وَ هیجُوا إِلَی الْجهادِ فَوَلِهوا وَلَهَ اللِّقاحِ إِلَی أَوْلادِها.» «كجايند مردمى كه به
اسلام دعوت شدند و پذيرفتند؟
قرآن را
تلاوت كردند و آن‌چنان كه بايد آن را شناختند؟ به سوى
جهاد برانگيخته شدند و عاشقانه همچون عشق «
ناقه» به فرزندانش به سوى آن به راه افتادند.»
(شرح‌های خطبه:
)
درباره
حق تعالی فرموده:
«وَلا يُلْهيهِ صَوْتٌ عَنْ صَوْت، وَلا تَجْجُزُهُ هِبَهٌ عَنْ سَلْب، وَلا يَشْغَلُهُ غَضَبٌ عَنْ رَحْمَة وَلا تُوَلِّهُه رَحْمَةٌ عَنْ عِقَاب.» «خدایی که او را صدایی از صدای دیگر مشغول نسازد و بخشیدن به کسی از گرفتن
نعمت از دیگری مانع نمی‌شود و
خشم گرفتن بر یکی از
رحمت آوردن بر دیگری باز نمی‌دارد، غضبش او را از رحمت باز نمى‌دارد و رحمتش او را از كيفر و
عذاب غافل نمى‌سازد.»
(شرح‌های خطبه:
)
مواردی متعدد از اين ماده در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وله»، ج۲، ص۱۱۶۲.
