• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَلَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَلَه (به فتح واو و لام) از واژگان نهج البلاغه به معنای پناه بردن است.
و یا اندوه و يا رفتن عقل از اندوه، چنان شخص را ولهان (مثل رمضان) و واله گويند، به معنای خوف و تحیّر از شدت وجد و مهربانى نيز آيد.
سیزده مورد از اين ماده در نهج‌البلاغه آمده است.



وَلَه: به معنای پناه بردن و یا رفتن عقل از اندوه است.

به برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۱

درباره کعبه فرموده است: «وَفَرَضَ عَلَيْكُمْ حَجَّ بَيْتِهِ الحَرامِ، الَّذي جَعَلَهُ قِبْلَةً لِلاَْنامِ يَرِدونَهُ وُرودَ الاَنْعامِ، وَيأْلَهونَ إِلَيْهِ وُلوهَ الحَمامِ.»«حجّ بیت اللّه الحرام را بر شما واجب كرده، همان خانه‌اى كه آن را قبله مردم قرار داده است كه همچون تشنه كامانى كه به آب‌گاه مى‌روند، به سوى آن رو مى‌آورند.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۲۱

درباره مردان حق فرموده: «أَیْنَ الْقَوْمُ الَّذینَ دُعوا إِلَی الْإِسْلاَمِ فَقَبِلوهُ وَ قَرَءوا الْقُرْآنَ فَأَحْکَموهُ وَ هیجُوا إِلَی الْجهادِ فَوَلِهوا وَلَهَ اللِّقاحِ إِلَی أَوْلادِها.» «كجايند مردمى كه به اسلام دعوت شدند و پذيرفتند؟ قرآن را تلاوت كردند و آن‌چنان كه بايد آن را شناختند؟ به سوى جهاد برانگيخته شدند و عاشقانه همچون عشق «ناقه» به فرزندانش به سوى آن به راه افتادند.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۳ - خطبه ۱۹۵

درباره حق تعالی فرموده: «وَلا يُلْهيهِ صَوْتٌ عَنْ صَوْت، وَلا تَجْجُزُهُ هِبَهٌ عَنْ سَلْب، وَلا يَشْغَلُهُ غَضَبٌ عَنْ رَحْمَة وَلا تُوَلِّهُه رَحْمَةٌ عَنْ عِقَاب.» «خدایی که او را صدایی از صدای دیگر مشغول نسازد و بخشیدن به کسی از گرفتن نعمت از دیگری مانع نمی‌شود و خشم گرفتن بر یکی از رحمت آوردن بر دیگری باز نمی‌دارد، غضبش او را از رحمت باز نمى‌دارد و رحمتش او را از كيفر و عذاب غافل نمى‌سازد.» (شرح‌های خطبه: )

مواردی متعدد از اين ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۶۲.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۳۶۷.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۸۳۱.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۴۵.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۲، خطبه ۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۴۷.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۴۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۲۵۴.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۲۳۰.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۱۲۳.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۷۶.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۳۴.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۷۷، خطبه۱۲۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۸.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۱۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۲۱۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۳۶.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۹۱.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۸۹.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۹۴.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۰۸، خطبه ۱۹۵.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۱.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۸۴.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۸۷.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۳۳.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۱۹۲.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۷۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وله»، ج۲، ص۱۱۶۲.    






جعبه ابزار