واحِد (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
واحِد:(عَلَىَ طَعامٍ واحِدٍ) «واحِد» وصف از «وحد» و مؤنث آن «واحدة» و اوّل العدد است.
(يک، يكى) اين واژه هرگاه در مورد خدا به كار رود حاكى از يگانگى اوست، يعنى نظير و شبيه، ثانى و همتا (نه در ذات و نه در صفات و نه در افعال) ندارد به اين معنى كه در تمام صفات، واحد است و بجز او بر ديگرى اطلاق نمى‌شود.
به موردی از کاربرد «واحِد» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ إِذْ قُلْتُمْ يا موسَى لَن نَّصْبِرَ عَلَى طَعامٍ واحِدٍ فَادْعُ لَنا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنا مِمّا تُنبِتُ الأَرْضُ مِن بَقْلِها وَ قِثّآئِها وَ فومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها قالَ أَ تَسْتَبْدِلونَ الَّذي هُوَ أَدْنَى بِالَّذي هُوَ خَيْرٌ اهْبِطواْ مِصْرًا فَإِنَّ لَكُم مّا سَأَلْتُمْ وَ ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْكَنَةُ وَ بَآؤوْاْ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كانواْ يَكْفُرونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ يَقْتُلونَ النَّبِيّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ذَلِكَ بِما عَصَواْ وَّ كانواْ يَعْتَدونَ) «و نيز به ياد آوريد زمانى را كه گفتيد: «اى
موسی! هرگز حاضر نيستيم به يک
نوع غذا اكتفا كنيم از پروردگارت بخواه كه از آن‌چه زمين مى‌روياند، از سبزيجات و
خیار و
سیر و
عدس و پيازش، براى ما فراهم سازد.» موسى گفت: «آيا غذاى پست‌تر را به جاى غذاى بهتر
انتخاب مى‌كنيد؟! اكنون كه چنين مى‌خواهيد در شهرى فرود آييد؛ زيرا هرچه خواستيد، در آن جا براى شما هست.» و مُهر
ذلّت و نياز، بر آن‌ها زده شد؛ و به
خشم خداوند گرفتار شدند؛ چرا كه آنان نسبت به آيات
خداوند،
کفر مى‌ورزيدند؛ و پيامبران را به ناحق مى‌كشتند. اين به خاطر آن بود كه نافرمانى كرده و تجاوز مى‌نموده‌اند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(كُلوا مِنْ طَيِّباتِ) و
طغیان در خوردن به اين است كه
نعمت خدا كفران شود و شكرش به جاى نيايد، هم چنان كه به جا نياوردند و گفتند:
(يا موسى لَنْ نَصْبِرَ عَلى طَعامٍ واحِدٍ فَادْعُ لَنا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنا مِمّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِها وَ قِثّائِها وَ فومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها).
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «واحد»، ج۴، ص ۶۳۳.
