• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هَمَد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





هَمَد (به فتح هاء و میم) و هُمُود (به ضم هاء و میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای خاموش شدن، مردن، و خشک شدن است.
چهار مورد از اين مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



هَمَد: به معنای خاموش شدن، مردن، و خشک شدن است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۲۲۰

درباره مردگان فرموده: «وَ اكْتَحَلَتْ أَبْصارُهُمْ بِالتُّرابِ فَخَسَفَتْ، وَ تَقَطَّعَتِ الاَْلْسِنَةُ في أَفْواهِهِمْ بَعْدَ ذَلاقَتِها، وَ هَمَدَتِ الْقُلوبُ في صُدورِهِمْ بَعْدَ يَقَظَتِها.» «چشم‌هايشان با خاک سرمه كشيد و به بيرون ريخت، زبان‌ها در دهان‌هايشان تكّه تكّه شد بعد از آن‌كه بلبل زبان بودند. خاموش شد دل‌ها در سينه‌هايشان بعد از بيدارى.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۹۰

درباره عظمت باران فرموده: «أَخْرَجَ بِهِ مِنْ هَوامِدِ الاَْرْضِ النَّباتَ، وَ مِنْ زُعْرِ الْجِبالِ الاَْعْشابَ.» «از زمین‌های خشک و بی‌علف علف رویانید و از کوه‌های بی‌روئیدنی نباتات را پدیدار کرد.» (شرح‌های خطبه: )


چهار مورد از اين ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۰۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۴۵.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۱۶۸.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۴۱، خطبه ۲۲۰.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۳۴، خطبه ۲۱۶.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۰، خطبه ۲۲۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۰.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۳۲۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۳۱.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۶۳.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۰۱، خطبه۹۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۷۶، خطبه۸۹.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۳۳، خطبه۹۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۹۱.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۲.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۸۵.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۱۵۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۵.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۳۸.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «همد»، ج۲، ص۱۱۰۴.    






جعبه ابزار