• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هَمْس (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





هَمْس: (فَلا تَسْمَعُ اِلَّا هَمْساً)
«هَمْس» (بر وزن لمس) آن چنان که «راغب» در «مفردات» می‌گوید: به معنای صدای آهسته و پنهان است؛ و بعضی آن را به صدای آهسته پا (پاهای برهنه) تفسیر کرده‌اند؛ و بعضی به حرکت لب‌ها، بی آن که صدایی از آن شنیده شود که تفاوت زیادی با هم ندارند.



(يَوْمَئِذٍ يَتَّبِعُونَ الدَّاعِيَ لَا عِوَجَ لَهُ وَخَشَعَت الْأَصْوَاتُ لِلرَّحْمَنِ فَلَا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْسًا) (در آن روز، همه از دعوت‌كننده الهى كه هيچ انحرافى ندارد پيروى مى‌كنند، و همگى از قبرها بر می‌خیزند و همه صداها در برابر (عظمت) خداوند رحمان، خاضع مى‌شود؛ و جز صداى آهسته نمى‌شنوى.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه همس در آيه مورد بحث به طورى كه راغب گفته به معناى صداى خفى است و همس الاقدام به معناى آهسته‌ترين صداى پاهاست‌. هم چنان كه در قرآن به همين معنا به كار رفته آنجا كه فرموده:(فَلا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْساً).
خطاب در جمله‌(فَلا تَسْمَعُ) به رسول خدا(صل الله علیه و آله) است ولى مقصود، هر كسى است كه حس شنوایی داشته باشد، و معنايش اين است كه آن روز صداها به خاطر استغراق در مذلت و خواری در برابر خداى تعالى آن چنان آهسته مى‌شود كه هيچ شنونده‌اى جز صدايى خفيف نمى‌شنود. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. طه/سوره۲۰، آیه۱۰۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۴۶.    
۳. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۶۵.    
۴. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۲۴.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۳۳۲.    
۶. طه/سوره۲۰، آیه۱۰۸.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۱۹.    
۸. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۴۶.    
۹. طه/سوره۲۰، آیه۱۰۸.    
۱۰. طه/سوره۲۰، آیه۱۰۸.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۲۹۵.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۲۱۱.    
۱۳. فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۷۴.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۵۰.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «هَمْس»، ص۶۲۷.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره طه | لغات قرآن




جعبه ابزار