نُزُل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نُزُل: (نُزُلًا مِّنْ عِنْدِاللَّهِ) «نُزُل» از مادّه «
نُزول» در لغت، هم به معناى منزلگاه آمده و هم به معناى چيزى است كه براى پذيرايى
میهمان آماده مى‌شود
و بعضى گفته‌اند: نخستين چيزى كه به وسيله آن از مهمان پذيرايى مى‌شود- همانند شربت يا ميوه‌اى است كه در آغاز ورود براى ميهمان مى‌آورند.
اين تعبير در
سوره «صافات» نشان مى‌دهد كه بهشتيان همچون ميهمان‌هاى عزيز و محترم پذيرايى مى‌گردند.
و در هر حال، اين تعبير لطيف و زيبا در
سوره «فصلت» ، نشان مى‌دهد كه مؤمنان با استقامت، همه ميهمان خدايند و بهشت ميهمانسراى اللَّه است، و نعمت‌هايش وسائل پذيرايى دوستان خدا.
اما در مورد
سوره «واقعه» بديهى است دوزخيان نه ميهمانند، و نه «
زقوم» و «
حمیم» وسيله پذيرايى محسوب مى‌شود، بنابراين يک نوع طعنه بر آنها است، تا حساب كنند وقتى پذيرايى آنها چنين باشد، واى به حال مجازات و كيفر آنان!
ترجمه و تفسیر آیات مرتبط با
نُزُل:
(لَكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْاْ رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نُزُلًا مِّنْ عِندِ اللّهِ وَ مَا عِندَ اللّهِ خَيْرٌ لِّلأَبْرَارِ) (ولى كسانى كه ايمان دارند، و از نافرمانى پرودگارشان مى‌پرهيزند، براى آنها باغهايى بهشتى است، كه از پاى درختانش نهرها جارى است؛ جاودانه در آن خواهند بود. اين، نخستين پذيرايى است كه از سوى خداوند به آنها مى‌رسد؛ و آنچه در نزد خداست، براى نيكان بهتر است!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه نزل به معناى طعام و شراب و ساير ما يحتاجى است كه براى مسافر قبل از آمدنش فراهم مى‌كنند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(أَفَحَسِبَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَن يَتَّخِذُوا عِبَادِي مِن دُونِي أَوْلِيَاء إِنَّا أَعْتَدْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ نُزُلًا) (آيا كافران پنداشتند مى‌توانند بندگانم را به جاى من اولياى خود انتخاب كنند؟! ما جهنّم را براى پذيرايى كافران آماده كرده‌ايم.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: معنايش اين است كه آيا كسانى كه توحيد خداى را انكار مى‌كنند خيال مى‌كنند اگر غير از خدا اولياى ديگرى اتخاذ كنند ايشان را يارى خواهند نمود، و عقاب مرا از ايشان دفع توانند كرد؟ آن گاه بر گفته خود استدلال نموده مى‌گويد: جمله«
إِنَّا أَعْتَدْنا جَهَنَّمَ لِلْكافِرِينَ نُزُلًا»
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(أَذَلِكَ خَيْرٌ نُّزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ) (آيا اين نعمت‌ها ى جاويدان بهشتى بهتر است يا درخت نفرت‌انگيز زقّوم؟!)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه نزل - به ضمه نون و زا- چيزى است كه قبل از وارد شدن ميهمان براى پذيرايى از او آماده مى‌كنند، تا وقتى وارد شد تقديمش بدارند مانند انواع ميوه‌ها و خوراكی‌ها.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(نُزُلًا مِّنْ غَفُورٍ رَّحِيمٍ) (در حالى كه اينها وسيله پذيرايى از سوى خداوند آمرزنده و مهربان است.)
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(هَذَا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ) (اين است وسيله پذيرايى از آنها در روز جزا!)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه نزل به معناى هر خوردنى و نوشيدنى است كه ميزبان به وسيله آن از ميهمان خود پذيرايى مى‌كند و حرمتش را پاس مى‌دارد. و معناى آيه اين است كه: اينها كه در باره طعام و شراب آنان گفتيم، پذيرايى گمراهان تكذيب‌گر است. پس در اينكه عذاب آماده شده آنان را، پذيرايى خوانده، نوعى تهكم و طعنه زدن است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «نُزُل»، ص۵۸۳.
