نَبْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَبْل (مثل عقل، به فتح نون و سکون باء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای تیرها و واحد آن «سهم» است.
بعضی گفته‌اند: واحد نبل نبله و جمع آن نبال است.
این واژه چهار بار در
نهج آمده است.
نَبْل به معنای تیرها آمده و واحد آن «سهم» است.
از غیر لفظش نابل کسی که تیر می‌تراشد، و کسی که تیر دارد، بعضی گفته‌اند: واحد نبل نبله و
جمع آن نبال است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (علیه‌السلام) درباره
حضرت سلیمان (علیه‌السلام) فرموده:
«فَلَمّا اسْتَوْفَى طُعْمَتَهُ، وَ اسْتَكْمَلَ مُدَّتَهُ، رَمَتْهُ قِسِيُّ الْفَناءِ بِنِبالِ المَوْتِ.» «چون
طعام مقدّرش را تمام کرد، و مدّتش را کامل نمود، کمان‌های
فناء او را با تیرهای
مرگ هدف قرار داد.»
به
حارث همدانی می‌نویسد:
«و احْذَرْ كُلَّ عَمَل إِذا سُئِلَ عَنْهُ صاحِبُهُ أَنْكَرَهُ أَوِ اعتَذَرَ مِنْهُ. وَ لا تَجْعَلْ عِرْضَكَ غَرَضاً لِنِبالِ الْقَوْلِ.» «
حذر کن از هر کاری که چون مورد سئوال شود
انسان آن را انکار کرده و یا از آن
اعتذار می‌کند، آبروی خودت را هدف تیرهای سخن‌ها قرار مده.»
(در معرض اتهام قرار مگیر.)
حضرت در ذمّ اهل
بصره فرموده:
«فَأَنْتُمْ غَرَضٌ لِنابِل، وَ أُكْلَةٌ لاِكِل، وَ فَريسَةٌ لِصائِد.» «پس هدف خوبى براى تيراندازانيد، و لقمه چربى براى مفتخواران، و صيدى براى صيّادان.»
این واژه چهار بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نبل»، ج۲، ص۱۰۰۹.
