میعاد (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
میعاد:(لا يُخْلِفُ الْميعادَ) «میعاد» به معنى «وعده‌گاه» (
زمان يا
مکان وعده) و نيز به معنى «وعده» است.
در آيه ۳۰
سوره سباء در پاسخ اين سؤال كه كافران گفتند: اين وعدۀ رستاخيز كى خواهد بود؟ مى‌فرمايد:
(قُلْ لَكُمْ ميعادُ يَوْمٍ لا تَسْتَأْخِرونَ عَنْهُ ساعَةً وَ لا تَسْتَقْدِمونَ) «بگو: وعدۀ شما روزى خواهد بود كه نه ساعتى از آن تأخير مى‌كنيد و نه بر آن پيشى خواهيد گرفت.»
مخفى ماندن تاريخ
قیامت، حتّى بر شخص
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) به خاطر آن است كه خداوند مى‌خواهد مردم يک
نوع آزادى عمل توأم با حالت آماده باش دائمى داشته باشند، چرا كه اگر تاريخ
قیامت تعيين مى‌شد هرگاه زمانش دور بود همه در
غفلت و
غرور و بی‌خبرى فرومى‌رفتند و هرگاه زمانش نزديک بود ممكن بود آزادى عمل را از
دست بدهند و اعمالشان جنبه اضطرارى پيدا كند و در هردو صورت هدف‌هاى تربيتى انسان عقيم مى‌ماند، به همين
دلیل تاريخ قيامت از همه مكتوم است.
به موردی از کاربرد «میعاد» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ لَوْ أَنَّ قُرْآنًا سُيِّرَتْ بِهِ الْجِبالُ أَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الأَرْضُ أَوْ كُلِّمَ بِهِ الْمَوْتَى بَل لِّلّهِ الأَمْرُ جَميعًا أَ فَلَمْ يَيْأَسِ الَّذينَ آمَنواْ أَن لَّوْ يَشاءُ اللّهُ لَهَدَى النّاسَ جَميعًا وَ لا يَزالُ الَّذينَ كَفَرواْ تُصيبُهُم بِما صَنَعواْ قارِعَةٌ أَوْ تَحُلُّ قَريبًا مِّن دارِهِمْ حَتَّى يَأْتِيَ وَعْدُ اللّهِ إِنَّ اللّهَ لا يُخْلِفُ الْميعادَ) «اگر بوسيله
قرآن، كوه‌ها به
حرکت در آيند يا
زمین قطعه قطعه شود، يا بوسيله آن با مردگان سخن گفته شود، باز هم كافران،
ایمان نخواهند آورد. ولى تمام امور در اختيار خداست. آيا آن‌ها كه ايمان آورده‌اند نمى‌دانند كه اگر خدا بخواهد همه مردم را به اجبار
هدایت مى‌كند؟! امّا هدايت اجبارى سودى ندارد.) و پيوسته بلاهاى كوبنده‌اى بر كافران به
سبب اعمالشان وارد مى‌شود، و يا به نزديكى خانه آن‌ها فرود مى‌آيد، تا
وعده نهايى خدا فرارسد؛ به
یقین خداوند از وعده خود تخلّف نمى‌كند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
مساله
خلف وعده نكردن خدا، در آيه مورد بحث و آيه
(إِنَّ اللَّهَ لا يُخْلِفُ الْميعادَ) آمده، كه به كلى خلف وعده را از خدا نفى مى‌كند و خلف وعده هر چند در پاره‌اى اوقات از قبيل موارد اضطرارى عملى پسنديده مى‌شود، و به همين جهت مى‌توان گفت
قبح آن ذاتى نيست، و ليكن از آن‌جايى كه هيچ عاملى خدا را مضطر به خلف وعده نمى‌كند، پس خلف وعده در
حق او هميشه زشت است.
علاوه بر اين خلف ملازم با كمبود داشتن است، و خدا كاملى است كه كمبود در باره او محال است.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «میعاد»، ج۴، ص ۶۸۹.
