• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مید (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مید (به فتح میم و سکون یاء) از واژگان نهج‌البلاغه، بمعنای اضطراب چيز بزرگ است. مواردی از آن در «نهج‌البلاغه» آمده است.



مید به معنای اضطراب چيز بزرگ است، مثل اضطراب زمين.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - خطبه ۹۷

امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) راجع به اهل‌معرفت فرمود:«إِذَا ذُكِرَ اللهُ هَمَلَتْ أَعْيُنُهُمْ حَتَّى تَبُلَّ جُيُوبَهُمْ، وَمَادُوا كَمَا يَميدُ الشَّجَرُ يَوْمَ الرّيحِ الْعَاصِفِ، خَوْفاً مِنَ الْعِقَابِ، وَرَجَاءً لِلثَّوَابِ!.» «و هنگامى كه نام خدا برده مى‌شد، آنچنان چشمشان اشک‌بار مى‌شد كه گريبان آنها تر مى‌گرديد، و همچون بيد كه از شدّت تند باد به خود مى‌لرزد، مى‌لرزيدند (اينها همه) از ترس مسئوليّت و اميد به پاداش الهى بود.» (شرح های خطبه:)

۲.۲ - خطبه ۱۰۹

درباره قيامت فرموده:«حَتَّى إِذَا بَلَغَ الْكِتَابُ أَجَلَهُ، وَالاَْمْرُ مَقَادِيرَهُ، وَأُلْحِقَ آخِرُ الْخَلْقِ بِأَوَّلِهِ، وَجَاءَ مِنْ أَمْرِ اللهِ مَا يُرِيدُهُ مِنْ تَجْدِيدِ خَلْقِهِ، أَمَادَ السَّماءَ وَفَطَرَهَا.»«و اين وضع همچنان ادامه مى‌يابد تا عمر جهان پايان گيرد و مقدّرات به انتها برسد و آخرين مخلوق به نخستين ملحق گردد (همه بميرند) و فرمان خدا درباره تجديد خلقت صادر گردد. در اين هنگام آسمان را به حركت آورد و از هم بشكافد و زمین را به لرزش آورد.» (شرح های خطبه:)

۲.۳ - خطبه ۱

درباره لرزش زمین و آرامش بخشیدن آن به وسیله کوه‌ها فرمود:«وَوَتَّدَ بِالصُّخُورِ مَيَدَانَ أَرْضِهِ.»«و اضطراب و لرزش زمين را به وسيله كوهها، آرامش بخشيد.» (شرح های خطبه:)


مواردی متعدد از این واژه در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۰۲.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دار القلم، ص۷۸۲.    
۳. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة‌، ج۵، ص۲۸۸.    
۴. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۱۴۷.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۲۲۰.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۹۰.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۴۳، خطبه ۹۷.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۰۷.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۴۸.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۵۸.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۳۱۸.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۳۱.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۷۷.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۲۴۸.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۱۳.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۶۱، خطبه ۱۰۹.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۷.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۱۶.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۱۸.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۵۹۴.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۶۲.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۱۰.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۲۷.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۷.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۹، خطبه ۱.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۴۴.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۱.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۷۸.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۳.    
۳۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مید»، ج۲، ص۱۰۰۲.    






جعبه ابزار