مُتَوَسِّم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُتَوَسِّم: (لَآیاتٍ لِّلْمُتَوَسِّمینَ) «مُتَوَسِّم» از مادّه «
وسم»
(بر وزن رَسْم) به معنای اثر گذاردن است و «
مُتَوَسِّم» به کسی می‌گویند که از کمترین اثر، پی به واقعیت‌هایی می‌برد و معادل آن در فارسی، هوشیار، با فراست و با ذکاوت است.
(إِنَّ فِي ذلِكَ لآياتٍ لِّلْمُتَوَسِّمينَ) ((در اين سرگذشت عبرت‌انگيز)، نشانه‌هايى است براى هوشياران.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
آیه به معناى علامت و نشانه است، و منظور از آيات كه در اول آيه است نشانه‌هايى است كه بر وقوع حادثه‌اى دلالت كند، مانند بقايا و آثار آن حادثه؛ و مراد از كلمه آيه كه در دو آيه بعد آمده، علامتى است براى
مؤمنین كه بر حقانيت دعوت الهى و
انذار آن دلالت كند. كلمه
توسم به معناى تفرس و منتقل شدن از ظاهر چيزى به حقيقت و باطن آن است. معناى آيه اين است: در جريان اين عذابى كه بر
قوم لوط آمد، و بلاد آنها را نابود كرد، علامت‌ها و بقاياى آثارى است كه هر متفرس و زيركى از ديدن آن به حقيقت جريان منتقل مى‌شود، چون اين علامات سر راه هر عابرى است و هنوز به طور كلى نابود نشده است، و اين خود براى مؤمنين نشانه‌ای است كه بر حقيقت انذار و دعوت دلالت مى‌كند، و معلوم مى‌سازد كه آنچه
پیغمبران از آن انذار مى‌كردند حقيقت دارد و شوخى نيست.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مُتَوَسِّم»، ص۵۰۲.
