مَنون (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَنون: (نَّتَرَبَّصُ بِهِ رَیْبَ الْمَنونِ) «مَنون» از مادّه «
من» در اصل به دو معنا آمده: «نقصان» و «قطع و بریدن» که این دو نیز مفهوم نزدیکی دارند. سپس واژه «منون» به مرگ نیز اطلاق شده؛ چرا که
«یَنْقُصُ الْعَدَدَ وَ یَقْطَعُ الْمَدَدَ» (نفرات را کم می‌کند و کمک‌ها را قطع می‌نماید). از مشقات منّ، منّة به معنای منّت نهادن و به رخ كشيدن نعمت و نعمت سنگین است. گاه
«منون» به گذشت روزگار نیز گفته شده، به این مناسبت که آن نیز موجب مرگ و میر و بریدن پیوندها و نقصان نفرات است و گاه به شب و روز «منون» گفته‌اند و آن نیز ظاهراً به همین مناسبت است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
مَنون:
(اِنَّ الَّذینَ آمَنوا وَ عَمِلوا الصّالِحاتِ لَهُمْ اَجْرٌ غَیْرُ مَمْنونٍ) (امّا کسانی که
ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند، پاداشی دائمی دارند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: یعنی
مؤمنین اجری غیر مقطوع و دائمی دارند، هم چنان که بعضی از
مفسرین ممنون را این طور معنا کرده‌اند و بعضی دیگر آن را به غیر معدود معنا کرده‌اند؛
همان معنایی که آیه
(یُرْزَقُونَ فِیها بِغَیْرِ حِسابٍ) نیز بدان اشاره می‌کند. بعضی دیگر احتمال داده‌اند که منظور از این جمله این باشد که: در رزق مردم با ایمان و صالح منت و اذیت نیست و دهنده رزق عمل خود را با منت نهادن
مکدر نمی‌کند. ممکن است ما نیز این معنا را توجیه نموده، بگوییم: اینکه این
رزق را
اجر نامیده، اشعار بر این معنا دارد که رزق مزبور حق مردم با ایمان و صالح است، هر چند که این استحقاق را هم
خدا به آن‌ها داده، نه اینکه از پیش خود به دست آورده باشند، هم چنان که فرمود:
(اِنَّ هذا کانَ لَکُمْ جَزاءً وَ کانَ سَعْیُکُمْ مَشْکُوراً) و معلوم است رزقی که به عنوان مزد به کسی می‌دهند، دیگر
منت برنمی‌دارد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(اَمْ یَقولونَ شاعِرٌ نَّتَرَبَّصُ بِهِ رَیْبَ الْمَنونِ) (بلکه آن‌ها می‌گویند: «او شاعری است که ما انتظار مرگش را می‌کشیم.»)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه منون و نیز کلمه منیة، هر دو به معنای
مرگ است و کلمه ریب به معنای قلق و اضطراب است و در نتیجه ریب المنون به معنای اضطراب مرگ است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مَنون»، ص۵۵۹.
