مَغانم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَغانم:(فَعِندَ اللّهِ مَغانِمُ كَثيرَةٌ) «مَغانم» جمع «
مَغْنَمْ» به معنای هر چيزى است كه به
غنيمت درآيد.
آیه فوق به خوبى اين
حقیقت را روشن مى‌سازد كه هيچ مسلمانى نبايد براى
هدف مادى گام در ميدان
جهاد بگذارد و به همين دليل بايد نخستين اظهار
ایمان را از طرف
دشمن بپذيرد، و به نداى
صلح او پاسخ گويد اگر چه از غنائم مادى فراوان محروم گردد زيرا هدف از جهاد اسلامى توسعه‌طلبى و جمع غنائم نيست، بلكه هدف آزاد شدن انسان‌ها از
قید بندگى بندگان و خداوند
زور و
زر است و هر
زمان كه روزنه اميدى به سوى اين حقيقت گشوده شد بايد به سوى آن شتافت.
به موردی از کاربرد «
مَغانم» در قرآن، اشاره می‌شود:
(يا أَيُّها الَّذينَ آمَنواْ إِذا ضَرَبْتُمْ في سَبيلِ اللّهِ فَتَبَيَّنواْ وَ لا تَقولواْ لِمَنْ أَلْقَى إِلَيْكُمُ السَّلامَ لَسْتَ مُؤْمِنًا تَبْتَغونَ عَرَضَ الْحَياةِ الدُّنْيا فَعِندَ اللّهِ مَغانِمُ كَثيرَةٌ كَذَلِكَ كُنتُم مِّن قَبْلُ فَمَنَّ اللّهُ عَلَيْكُمْ فَتَبَيَّنواْ إِنَّ اللّهَ كانَ بِما تَعْمَلونَ خَبيرًا) «اى كسانى كه
ایمان آورده‌ايد! هنگامى كه در راه خدا و براى جهاد
سفر مى‌كنيد، تحقيق كنيد؛ و بخاطر اين‌كه
متاع ناپايدار دنيا و غنايمى به دست آوريد، به كسى كه اظهار
صلح و
اسلام مى‌كند نگوييد: مسلمان نيستى؛ زيرا
غنيمت‌هاى فراوانى براى شما نزد خداست. شما قبلًا چنين بوديد؛ و خداوند بر شما
منّت نهاد و
هدایت شديد). پس، به شكرانه اين نعمت بزرگ، تحقيق كنيد. خداوند به آن‌چه انجام مى‌دهيد آگاه است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند: مراد از اين‌كه فرمود
(لَسْتَ مُؤْمِناً تَبْتَغونَ عَرَضَ الْحَياةِ الدُّنْيا) به ابتغاء عرض حياة دنيا به او مگوييد تو مؤمن نيستى، اين است كه مسلمانان بخاطر اين‌كه مجاز باشند در جنگيدن و گرفتن
غنيمت مساله مسلمان نبودن آنان را بهانه نكنند، مى‌فرمايد چنين
هدف پست و مادى را مجوز جنگيدن با آنان نسازيد زيرا
(فَعِنْدَ اللَّهِ مَغانِمُ كَثيرَةٌ) نزد خدا
مغانم بسيار هست و كلمه
مغانم جمع
مغنم است و
مغنم به معناى
غنيمت است مى‌فرمايد
غنيمت‌ها و فوائدى كه نزد خداى تعالى است
افضل از
غنيمت‌هاى دنيايى است، براى اين‌كه هم بيشتر است و هم باقى و دائمى است، پس اگر شما طالب غنيمتيد جا دارد
غنيمت‌هاى الهى را مقدم بداريد و بر
غنيمت‌هاى دنيايى ترجيح دهيد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مغانم»، ج۳، ص ۳۶۴.
