مواقِعوها (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُواقِعوها:(فَظَنّوا أَنَّهُم مُّواقِعوها) «مُواقِعوها» اسم فاعل از
باب مفاعلة (مواقعة) به معنى «سقوطكنندگان» و افتادگان در آتش است يا به معنى وقوع بر يک‌ديگر است.
در مورد گنهكاران، اشاره به اين است كه هم آن‌ها بر
آتش مى‌افتند و هم آتش بر آن‌ها، هم آتش در آن‌ها نفوذ مى‌كند و هم آن‌ها در آتش (مراد وقوع از دو طرف است)، چرا كه در آيات ديگر قرآن خوانده‌ايم كه «گنهكاران خود آتشگيرۀ آتشند.»
به موردی از کاربرد «مُواقِعوها» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ رَأَى الْمُجْرِمونَ النّارَ فَظَنّوا أَنَّهُم مُّواقِعوها وَ لَمْ يَجِدوا عَنْها مَصْرِفًا) «و گنهكاران، آتش دوزخ را مى‌بينند؛ و
یقین مى‌كنند كه در آن گرفتار مى‌شوند؛ و هيچ‌گونه راه گريزى از آن نخواهند يافت.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ رَأَى الْمُجْرِمونَ النّارَ فَظَنّوا أَنَّهُم مُّواقِعوها وَ لَمْ يَجِدوا عَنْها مَصْرِفًا) در اين‌كه از مشركين به مجرمين تعبير فرموده فهميده مى‌شود كه حكم عام است و همه صاحبان گناهان و جرائم را شامل مى‌شود و مراد از
ظن به طورى كه گفته‌اند علم است.
جمله
(وَ لَمْ يَجِدوا عَنْها مَصْرِفاً) و از آن مفرى نمى‌يابند به اين گفته
شهادت مى‌دهد.
و مقصود از مواقعه نار - به طورى كه گفته شده- واقع شدن در آتش است.
و بعيد نيست كه مراد وقوع از دو طرف باشد يعنى وقوع مجرمين در آتش و وقوع آتش در مجرمين و آتش زدن آنان.
كلمه مصرف - به كسر راء-
اسم مکان از
صرف است، يعنى نمى‌يابند محلى كه به سويش منصرف شوند، و از آتش به سوى آن فرار كنند.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مواقعوها»، ج۴، ص ۷۰۹.
