مقتل ابن عدیم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مقتل ابن عدیم، از مباحث مرتبط به تاریخ‌نگاری
عاشورا و مقتل‌نگاری است. این مقتل، با عنوان ترجمة الامام الحسین (علیه‌السّلام) بخشی از کتاب مفصل
بغیة الطلب فی تاریخ حلب، یکی از مقاتل قرن هفتم هجری و نگاشته کمال الدین عمر بن احمد بن ابی جراده حلبی، مشهور به
ابن عدیم متوفای ۶۶۰ق می‌باشد. ساختار روایی این کتاب از نظر مباحث مطروحه، مشابه
مقتل ابن عساکر است و طبق گفته مؤلف، تمام بخش مقتل این کتاب از کتاب
الاخبار الطوال دینوری گرفته شده است.
مقتل‌نگاری نوعی از تاریخ‌نگاری است که به طور خاص به شرح و بسط جزئیات
شهادت امام حسین (علیه‌السّلام) و یارانش در واقعه
کربلا می‌پردازد. این روایت‌ها که در ابتدا به صورت شفاهی نقل می‌شدند، بعدها به صورت مکتوب نیز ثبت و ضبط شده و به عنوان "مقتل الحسین" شناخته می‌شوند. در قرن هفتم به لحاظ تعداد مقاتل و نگاشته‌های مربوط به واقعه کربلا نسبت به قرون ابتدایی دوره افول مقتل‌نگاری و نگاشته‌های‌عاشورایی محسوب می‌شود. یکی از این مقاتل، کتابی با عنوان ترجمة الامام الحسین (علیه‌السّلام) است که بخشی از کتاب مفصل
بغیة الطلب فی تاریخ حلب، بوده و نگاشته کمال الدین عمر بن احمد بن ابی جراده حلبی، مشهور به ابن عدیم متوفای ۶۶۰ق می‌باشد.
کمال الدین ابوالقاسم عمر بن احمد بن هبة الله بن عبد العزیز بن ابی جرادة معروف به
ابن عدیم عقیلی حلبی، از تاریخ‌نگاران و محدثین قرن ششم و هفتم هجری است. وی در سال ۶۶۰ق در
مصر درگذشت.
ابن عدیم، آثار گوناگونی در علوم مختلف نگاشته اما کتاب
بغیة الطلب فی تاریخ حلب مفصل‌ترین اثر وی بوده که در چهل جزء تألیف شده است. کتاب مقتل وی با عنوان ترجمة الامام الحسین (علیه‌السّلام) همچون
مقتل ابن عساکر است که عنوانش ترجمة ریحانة رسول الله، الامام الحسین (علیه‌السّلام) بوده ولی بخشی از کتاب
تاریخ مدینه دمشق اوست. مقتل ابن عدیم نیز در واقع بخشی از کتاب مفصل بغیة الطلب فی تاریخ حلب است که با تصحیح سید عبدالعزیر طباطبایی و تحقیق محمد طباطبایی به شکل یک کتاب مستقل به چاپ رسیده است.
این اثر دارای ۲۴۸
حدیث و گزارشی درباره امام حسین و
عاشورا است و ساختار روایی آن از نظر موضوعات و مباحث مطروحه، به جز بخش مقتل، همانند اثر ابن عساکر است. چنان که خود مؤلف تصریح کرده، همه بخش مقتل این کتاب، برگرفته از
الاخبار الطوال دینوری است.
• پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۱۰۰.
