معتصم الشیعة فی احکام الشریعة (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«معتصم الشیعة فی احکام الشریعة» از تالیفات فقهی عالم فرزان
ه ملا محسن فیض کاشانی است که در سه جلد، درقطع وزیری توسط مدرسه عالی
شهید مطهری منتشر شده است.
مدارک و مستندات فقهی مؤلف در پاورقی آمده و فهرستی تفصیلی از مباحث کتاب نیز در پایان هر جلد ارائه شده است.
کتاب به زبان
عربی نگاشته شده و تحت نظر آیت‌الله
محمد امامی کاشانی و توسط مسیح توحیدی مورد تحقیق و تصحیح قرار گرفته است.
مباحث فقهی کتاب عمدتا درباره
نماز ، وضو، تیمم و غسل می‌باشد. پایان جلد سوم، آدرس منابع و مصادر نیز ارائه شده است.
به روش
فقه استدلالی نگاشته شده و با استناد به
ادله اربعه (
کتاب و
سنت ،
عقل و
اجماع ) و با استفاده از اقوال فقها به نگارش درآمده است.
در ابتدای کتاب نگارنده مباحثی درباره وجوب
نمازهای یومیه و
استحباب نوافل و شرایط آنها و تعداد رکعات
نمازهای واجب و
مستحب و برخی از آداب و متعلقات مربوط به آنها بیان کرده است.
تبیین احکام و فروعات فقهی مربوط به نمازهای یومیه،
نمازجمعه ،
نماز عید فطر و
قربان ،
نماز آیات ،
نماز طواف ، نمازهای واجب شده به واسطه
نذر و
قسم و
عهد ، نوافل نمازهای یومیه و غیریومیه مانند
نماز استسقاء ،
نماز جعفر طیار و سایر نمازهای مستحبی، احکام مقدمات نماز مانند
وضو و ازاله
نجاست از لباس و مکان
نمازگزار ،
احکام قبله ، احکام
اوقات نماز و احکام
غسل‌های واجب ، از مهم‌ترین مباحث مربوط به جلد اول از این مجموعه فقهی است.
در جلد دوم نیز به بحث درباره احکام
تیمم و کیفیت و شرایط انجام آن اشاره شده و حکم نماز خواندن با تیمم همراه با احراز شرایط آن، ذکر گردیده است. نگارنده پس از آن به بحث درباره نجاسات و کیفیت پاک کردن نجاسات پرداخته و احکام مربوط به
طهارت و نجاست
بول و
غائط ،
منی و
خون انسان و حیوان دارای
روح ،
سگ ،
خوک ،
مردار از انسان و غیرانسان، [[|کفار]] ،
شراب ،
آب جو و
آب انگور را به صورت مبسوط بیان کرده است. احکام اشیاء
نجس و کیفیت ازاله نجاست از آنها از مباحث بعدی کتاب است که نگارنده در آن کیفیت
تطهیر زمین ، اجسام صیقلی، و سایر اشیاء با
آب قلیل را بیان می‌دارد.
مبحث بعدی مربوط به احکام آب‌ها و مطهر بودن و پاک بودن آن و کیفیت پاک کردن نجاسات با
آب است. پس از آن به چگونگی شناخت وقت
نمازهای یومیه اشاره نموده و احکام مکان نمازگزار و شرایط آن از جمله غصبی نبودن و پاک بودن آن از نجاسات و مستحبات مربوط به مساجد و کیفیت تطهیر مساجد از نجاسات و احکام مربوط به
طهارت و نجاست
لباس نمازگزار و احکام
قبله نیز در ادامه مباحث بیان شده است.
کیفیت
تشخیص قبله، و مباحث افعال
نماز و اذکار نماز اعم از واجبات و مستحبات آن، آخرین مباحث جلد دوم است. که در آن به تحلیل احکام
اذان و
اقامه و مستحبات آنها، احکام مربوط به
قیام و احکام مربوط به
نیت پرداخته شده است.
در جلد سوم احکام دیگر
نماز مانند:
تکبیره الاحرام ،
قرائت ،
رکوع ،
سجود ،
قنوت ،
تشهد ،
سلام ،
سجده سهو ،
تعقیبات نماز ،
سجده شکر بیان شده و در ادامه
مبطلات نماز مانند: وقوع
حدث در
نماز ، انجام اعمال زیاده و کم، کم و زیاد کردن
ارکان نماز ، احکام
شکیات نماز و زیاده و کم کردن رکعات نماز تبیین شده؛ سپس به بحث درباره احکام
نماز جماعت و سایر آداب نماز از جمله داشتن توجه و
حضور قلب در نماز پرداخته شده است.
در پایان، احکام
نماز قضا و
ترک نماز به صورت عمدی و
حرمت این کار ذکر شده است.
نرم افزار جامع فقه اهل بیت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
