مطلق و مقیّد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

دو صفت لفظ به لحاظ گستره شمول بر افراد ماهیت را مطلق و مقید گویند.

---

مطلق و مقید، از صفات لفظ بوده و گاهی صفت معنا نیز می‌شود؛ به خلاف اطلاق و تقیید که صفت معنا بوده و گاهی صفت لفظ نیز می‌گردد.

---

درباره شیوع و سریان در مطلق دو نظریه وجود دارد:
۱. شیوع و سریان در مطلق، به وضع است؛
۲. شیوع و سریان در مطلق، به وسیله جریان مقدمات حکمت است (نظر مشهور).

---

اطلاق و تقیید، یک امر نسبی است؛ به این معنا که هرگاه مفهومی با یکی از حالات عوارض و اوصافش سنجیده شود چنان چه آن مفهوم رها و وارسته از آن قید در نظر گرفته شود نسبت به آن، مطلق است و هر گاه همراه با قید لحاظ شود، مقید است، مثل «اعتق رقبة مؤمنة» که نسبت به قید مؤمنه، مقید، و نسبت به قید دیگری مانند عدالت، مطلق است.

---