• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ماء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ماء (به فتح میم) از واژگان نهج‌البلاغه، به معنای آب است.
اصل آن «موه» است به دلیل آن‌كه جمعش امواه و مياه آيد.
موارد زيادى از آن به طور حقيقى يا كنايه‌اى در «نهج‌البلاغه» آمده است.



ماء به معنای آب است.


برخی از مواردی که در نهج البلاغه به کار رفته است، به شرح ذیل می باشد:

۲.۱ - مَاءُ - حکمت ۳۳۶ (آبروی انسان)

امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در حکمت ۳۴۶ «نهج‌البلاغه» می‌فرمایند:
«مَاءُ وَجْهِكَ جَامِدٌ يُقْطِرُهُ السُّؤَالُ، فَانْظُرْ عِنْدَ مَنْ تُقْطِرُهُ.»
«آبرويت نريخته است، سوال از ديگران آن را مى‌ريزد ببين نزد چه كسى آبرويت را مى‌ريزى.»

۲.۲ - تُميهونَ - خطبه ۴ (فتنه جمل)

«اماهه»: به معنای رسيدن به آب است. می گویند:«اماه اماهة: بلغ الماء»
در ملامت يارانش فرموده است گويند: بعد از قتل طلحه و زبير چنين گفت:
«ما زِلتُ أَنْتَظِرُ بِكُمْ عَواقِبَ الغَدْرِ، وَ أَتَوَسَّمُكُمْ بِحِلْيَةِ الـمُغْتَرّينَ، سَتَرَني عَنْكُمْ جِلْبابُ الدّينِ، وَ بَصَّرَنيكُمْ صِدْقُ النِّيَّةِ، أَقَمْتُ لَكُمْ عَلَى سَنَنِ الحَقِّ في جَوادِّ الـمَضَلَّةِ، حيْثُ تَلْتَقونَ وَ لا دَليلَ، وَ تَحْتَفِرونَ وَ لا تُميهونَ
«پيوسته عواقب غدر را براى شما انتظار مى‌كشيدم، پرده دین در اين كار ساتر بود، براى هدایت شما در راه‌هاى حق ايستادم در جاده‌هاى گمراهى، در مكانى كه به هم مى‌رسيديد ولى فائده‌اى نداشت چون بى‌دليل و بى‌راهنما بوديد، چاه مى‌كنديد ولى به آب نمى‌رسيديد.»
کلمه ماء در مواردی زیاد در «نهج‌البلاغه» استفاده شده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۰۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دار القلم، ج۱، ص۷۸۴.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۳۶۲.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۸۵۹، حکمت ۳۳۶.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۳۵.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۵، حکمت ۳۴۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۹۷.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۹۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۴، ص۷۶۱.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۳۰.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۶۱.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۴۹.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۳۵.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۱، خطبه ۴.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۹۷.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۴۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۴۲۲.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۳۱.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۱۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ماء»، ج۲، ص۱۰۰۱.    






جعبه ابزار