• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لَیْط (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





لَيْط (به فتح لام و سکون یاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای چسبیدن و لاحق کردن است.
این کلمه دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.



لَيْط (مثل عقل) چسبيدن و لاحق كردن است.
«لاطَ الشَّيءُ بقَلْبِه: ألْصِق. لاطَ فُلاناً بِفُلانٍ : ألْحَقَهُ به.»


مواردی که در «نهج البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - لاطَها - خطبه ۱ (خلقت آدم)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در خلقت آدم (علیه‌السلام) فرموده:
«جَمَعَ سُبْحانَهُ ... تُرْبَةً سَنَّها بالماءِ حَتَّى خَلَصَتْ، وَ لاطَها بِالبَلَّةِ حَتَّى لَزَبَتْ.»
يعنى «بر آن آب ريخت تا گلّ خالص گرديد و با رطوبت مخلوط كرد تا چسبناک گرديد.» «لاط» در اين‌جا به معنى آميختن و لا حق كردن رطوبت به خاک است.


۲.۲ - تَليطُ - خطبه ۱۹۲ (تعصب بی دلیل)

درباره تعصّب‌هاى بى دليل‌ فرمود:
«أَوْ حُجَّة تَليطُ بِعُقولِ السُّفَهاءِ غَيْرَكُمْ.»
«يا دليلى كه به عقول احمقان شما مى‌چسبد و مورد قبول است.»


اين لفظ دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۵۶.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۲۷۲.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۱۱۶.    
۴. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، ص۶۸۶.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۲، خطبه ۱.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۴، خطبه ۱.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۲، خطبه ۱.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶، خطبه ۱.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۵۲.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۵۵.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۱۷۱.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۲.    
۱۳. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۹۷.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۶۵، خطبه ۱۹۲.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۷۴، خطبه ۱۸۷.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۹۵، خطبه ۱۹۲.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵۹، خطبه ۱۹۲.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۸۹.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۹۳.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۴۴۴.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۳۶۴.    
۲۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۶۶.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لیط»، ج۲، ص۹۵۶.    






جعبه ابزار