لَحْماً (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لَحْماً:(لِتَأْكُلواْ مِنْهُ لَحْمًا) «لَحْماً» بر
وزن «
سهم» به معنى «
گوشت» كه بين
استخوان و پوست روييده و استخوان را پوشانده است. اين
کلمه در
قرآن مجید به صورت مفرد يازده بار و به صورت جمع (لحوم) يک‌بار به كار رفته است.
آیه مورد بحث به يكى از نعمت‌هاى مهم
خداوند كه از منابع حياتى
بشر به شمار مى‌رود
اشاره كرده، مى‌گويد:
(لِتَأْكُلوا مِنْهُ لَحْماً طَرِيًّا)«او كسى است كه
دریا را براى شما تسخير كرد تا از آن گوشت تازه بخوريد.»
گوشتى كه
زحمت پرورش آن را نكشيده‌ايد و تنها
دست قدرت خدا آن را در
دل اقيانوس‌ها پرورش داده و رايگان در اختيارتان گذارده است.
به موردی از کاربرد «لَحْماً» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ هُوَ الَّذي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلواْ مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا وَ تَسْتَخْرِجواْ مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسونَها وَ تَرَى الْفُلْكَ مَواخِرَ فيهِ وَ لِتَبْتَغواْ مِن فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرونَ) «او كسى است كه دريا را مسخّر شما ساخت تا از آن، گوشت تازه بخوريد؛ و زيورى كه آن را بر خود مى‌پوشانيد همچون
مروارید از آن
استخراج كنيد؛ و كشتی‌ها را مى‌بينى كه سينه دريا را مى‌شكافند تا شما به
تجارت بپردازيد و از
فضل خدا بهره گيريد؛ شايد
شکر او را به جاى آوريد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
اين آيه
فصل ديگرى از نعمت‌هاى الهى را بر مى‌شمارد، و آن
نعمت درياها و كوه‌ها و شهرها و راه‌ها و علامت‌ها است، هم چنان كه در فصل گذشته، نعمت بيابان‌ها و دشت‌ها و درختان و ميوه‌ها و امثال آن بود، لذا فرمود:
(وَ هُوَ الَّذي سَخَّرَ) و نفرمود: و سخر ... . كلمه
طری (بر وزن فعيل) از ماده طراوت است، و طراوت بطورى كه در مفردات گفته: عبارت است از تر و تازه از هر چيز، و كلمه مواخر جمع مخر است و مخر به معناى شكافتن
آب از چپ و راست است، گفته مى‌شود:
«مخرت السفينة الماء» يعنى كشتى آب را شكافت.
و بهمين جهت كشتى را ماخره مى‌گويند، و مخر بطورى كه در
مجمع البیان گفته:
به معناى شكافتن
زمین براى
زراعت نيز هست، و مقصود از خوردن گوشت تازه از دريا، خوردن گوشت
ماهی است كه از دريا
صید مى‌شود و مقصود از استخراج
زینت براى پوشيدن،
لؤلؤ و
مرجانى است كه از دريا گرفته مى‌شود و زنان خود را با آن مى‌آرايند.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «لحم»، ج۴، ص ۱۶۹.
