• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قیاس‌ اقترانی‌ شرطی‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


قیاس اقترانی شرطی، به‌معنای قیاس اقترانی مشتمل بر حداقل یک قضیه شرطی در جایگاه صغرا یا کبرا است.


قیاس اقترانی شرطی، قسمی از قیاس اقترانی است که یک یا هر دو مقدمه آن از قضایای شرطی باشد.
[۱] مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۴۰۴.    
قیاس اقترانی شرطی به لحاظ نوع مقدمه به قیاس اقترانی مرکب از حملیه و شرطیه (حملیه صغرای قیاس است) و قیاس اقترانی مرکب از شرطیه و حملیه (شرطیه صغرای قیاس است) و قیاس اقترانی مرکب از دو شرطیه تقسیم می‌شود.
[۲] سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۲۹۸.    
[۳] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة، ص۸۳-۹۰.    
[۴] مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۲۳۹.    
هر کدام از این موارد نیز به نوبه خود به اعتبار متصل یا منفصل بودن قضیه شرطی، تقسیمات فرعی دیگری پیدا می‌کند.
[۵] سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۳۰۸.    
[۶] خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۱۹۰.    
[۷] خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۲۵۸-۲۸۳.    
[۸] مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۲۷۱.    

همچنین، قیاس اقترانی شرطی نیز مانند قیاس اقترانی حملی، به لحاظ موقعیت حد وسط در مقدمتین به چهار شکل (با عنوان شکل اول شرطی، شکل دوم شرطی، شکل سوم شرطی و شکل چهارم شرطی) تقسیم می‌گردد.
[۹] فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۱۳۷-۱۳۸.
[۱۰] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، ص۴۷.    
[۱۱] ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۱۱۱.
[۱۲] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۸۸.
[۱۳] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۱۰۲-۱۰۳.
[۱۴] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۱۰۶.
[۱۵] ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۱۵۲.
[۱۶] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۶۰-۱۶۳.
[۱۷] شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۱۳۹-۱۴۲.
[۱۸] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۲۲-۳۲۳.
[۱۹] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۶۷.
[۲۰] مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۵۰۷-۵۳۰.    


در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق).
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
• ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل.
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
• ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة.
• مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة.    
• سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.    
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات.    
• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

۱. ↑ مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۴۰۴.    
۲. ↑ سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۲۹۸.    
۳. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة، ص۸۳-۹۰.    
۴. ↑ مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۲۳۹.    
۵. ↑ سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۳۰۸.    
۶. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۱۹۰.    
۷. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۲۵۸-۲۸۳.    
۸. ↑ مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۲۷۱.    
۹. ↑ فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۱۳۷-۱۳۸.
۱۰. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، ص۴۷.    
۱۱. ↑ ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۱۱۱.
۱۲. ↑ تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۸۸.
۱۳. ↑ تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۱۰۲-۱۰۳.
۱۴. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۱۰۶.
۱۵. ↑ ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۱۵۲.
۱۶. ↑ قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۶۰-۱۶۳.
۱۷. ↑ شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۱۳۹-۱۴۲.
۱۸. ↑ مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۲۲-۳۲۳.
۱۹. ↑ خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۶۷.
۲۰. ↑ مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۵۰۷-۵۳۰.    


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «قیاس اقترانی شرطی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۲۴.    




جعبه ابزار