قَنِع (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَنِع (به فتح قاف و کسر نون) از
واژگان قرآن کریم به معنای رضایت است.
مشتقات
قَنِع که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
الْقانِعَ (به کسر نون) به معنای قانع؛
مُقْنِعِی (به ضم میم و سکون قاف) به معنای سر بالا نگاه دارندگانند است.
قَنِع به معنای رضایت است.
در
مفردات و
اقرب الموارد آمده:
قنع یقنع قنوعا از باب
منع یمنع به معنای سؤال و از باب
علم یعلم که
مصدر آن قناعة و قنعان به معنای رضا و خوشنودی است.
به مواردی از
قَنِع که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(فَکُلُوا مِنْها وَ اَطْعِمُوا الْقانِعَ وَ الْمُعْتَرَّ) «از
قربانی بخورید و قانع و سائل را
اطعام کنید.»
ظاهرا قانع کسی است به آن‌چه می‌دهی راضی باشد خواه سؤال کند یا نه و معترّ آن است که با قصد سؤال پیش تو آمده است.
در
مجمع از
حضرت باقر و
صادق (علیهماالسلام) منقول است:
«الْقَانِعُ الَّذِی یَقْنَعُ بِمَا اَعْطَیْتَهُ وَ لَا یَسْخَطُ وَ لَا یَکْلَحُ وَ لَا یَلْوِی شِدْقَهُ غَضَباً وَ الْمُعْتَرُّ الْمَادُّ یَدَهُ لِتُطْعِمَهُ.» (مُهْطِعِینَ مُقْنِعِی رُؤُسِهِمْ لا یَرْتَدُّ اِلَیْهِمْ طَرْفُهُمْ) (در اجابت ندا کننده سریع‌اند و سر بالا نگاه دارندگانند، نگاه شان به خودشان بر نمی‌گردد (فقط به طرف
عذاب نگاه می‌کنند.)
اقناع راس بلند کردن آن است و مقنع کسی است که سرش را بلند کرده باشد.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «قنع»، ج۶، ص۴۲.
