• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قضایای یقینی بدیهی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


قضایای یقینی بدیهی، به‌معنای قضایای مورد تصدیق عقل، بدون نیاز به نظر و تامّل است.


قضایای یقینی (یقینیات) به قضایای یقینی بدیهی (اوّلی) و قضایای یقینی نظری (ثانوی) تقسیم می‌شوند. قضایای یقینی بدیهی آن دسته از قضایای اصلی و ضروری است که محتاج به نظر و تامل نباشند بلکه خود به خود روشن و واضح باشند. این قضایا اساس قضایای یقینی اکتسابی می‌باشند و همه قضایای یقینی به یکی از اینها بر می‌گردند. بدیهیات خود بالذات معلوم و محقَّق‌اند و قضایای دیگر به کمک آنها معلوم می‌شود، و سلسله استدلال‌های قیاسی در تحلیل به آنها منتهی می‌شود. بنابراین آنها از زمره مبادی علوم هستند. قضایای یقینی بدیهی بر اساس استقراء شش نوع است: اولیات، مشاهدات، تجربیات، متواترات، حدسیات و فطریات.
[۱] صدر، محمدباقر، الاسس المنطقیة للاستقراء، ص۳۷۵.
[۲] علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۲۰۴.    
[۳] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۱۱۱.
[۴] سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۳۲۳.    
[۵] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۳.
[۶] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۲۰۳.
[۷] گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۶۲.


در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.
• صدر، محمدباقر، الاسس المنطقیة للاستقراء.
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
• سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.    
• علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    

۱. ↑ صدر، محمدباقر، الاسس المنطقیة للاستقراء، ص۳۷۵.
۲. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۲۰۴.    
۳. ↑ تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۱۱۱.
۴. ↑ سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۳۲۳.    
۵. ↑ خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۳.
۶. ↑ خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۲۰۳.
۷. ↑ گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۶۲.


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «قضایای یقینی بدیهی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۱۶.    




جعبه ابزار